EkoGuru – portal ekologiczny
  • O nas
  • Portal
    • Aktualności Świat
    • Aktualności Polska
  • Wyzwania
    • Zmiany Klimatu
    • Smog
    • Susza
    • Marnotrawstwo Żywności
    • Odpady
  • Rozwiazania
    • Fotowoltaika
    • Pompy Ciepła
    • Termomodernizacja
    • Audyt Energetyczny
    • Biogazownie
    • Kolektory słoneczne
    • Przydomowe Stacje Ładowania
    • Promienniki podczerwieni
    • Wykorzystanie wody deszczowej
    • Przydomowe elektrownie wiatrowe
    • Odzysk wody szarej
  • Baza Wiedzy
    • Wiedza Ogólna
    • Wiedza Praktyczna
    • Prawo
    • Ekopedia
  • Technologie
  • Kontakt
Baza WiedzyWiedza Ogólna

Małe zielone przestrzenie w miastach a zmiany klimatu

przez Beata Fornal-Pieniak 5 czerwca 2022
przez Beata Fornal-Pieniak 5 czerwca 2022

Zmiany klimatu na skutek działalności antropogenicznej są coraz częściej dostrzegane w miastach. Negatywne oddziaływanie urbanizacji jest upatrywane w postępującym procesie synantropizacji, wypieraniu gatunków rodzimych i wzroście gatunków obcych, a także skróconym okresem wegetacji i problemach z gospodarką wodną. Problemy te mają zasięg globalny i dotyczą wielu miast, nie tylko polskich. W celu zminimalizowania negatywnych skutków oddziaływań antropogenicznych na środowisko powstała idea miasta przyszłości, która jest mocno nastawiona na zrównoważony rozwój obszarów zurbanizowanych. W zrównoważonym rozwoju jednym z priorytetów jest kształtowanie zielono-błękitnej infrastruktury. Wskazane jest wprowadzenie nowych zielonych przestrzeni w układach horyzontalnym i wertykalnym, w celu ograniczania powierzchni betonowych, co wpłynie m.in. na zwiększenie różnorodności biologicznej czy podwyższenie wilgotności w miastach. Rośliny mają także właściwości filtracyjne i przyczyniają się do oczyszczania powietrza, gleby z zanieczyszczeń np. pyłowych, czy metali ciężkich. Miasta charakteryzują się zróżnicowanym układem przestrzennym, a znaczne ich obszary pokryte są zwartą zabudową, gdzie problemem jest znalezienie „nowych”, dużych przestrzeni, które mogłyby być zaprojektowane jako nowe tereny zieleni.

Wielofunkcyjne małe przestrzenie zielone

Pomimo gęstej zabudowy w poszczególnych dzielnicach miast istnieje sposób na zazielenienie przestrzeni wraz z dodaniem nawet elementów wodnych. Parki kieszonkowe są jednym z ciekawych rozwiązań, które są wdrażane także w polskich miastach. Parki kieszonkowe są idealnym rozwiązaniem w sąsiedztwie osiedlowej zabudowy, gdzie do opracowania projektu, wykonania parku i pielęgnowania może być włączona lokalna społeczność. Idea parku kieszonkowego została zapoczątkowana w Stanach Zjednoczonych. Obszary te charakteryzują się niedużą powierzchnią, najczęściej 500-1000m2, ale bywają także mniejsze, jak i większe powierzchniowo. Głównym materiałem w kompozycji parków kieszonkowych jest roślinność. W zależności od wielkości przestrzeni przeznaczonej na park kieszonkowy należy podjąć decyzję czy będzie dominowała tam roślinność wysoka (drzewa), średnia (drzewa i krzewy) czy niska (trawy, zioła, byliny). Parki kieszonkowe pomimo, że zajmują niewielkie powierzchnie pełnią ważną rolę „mini zielonych wysp” w mieście. Te „zielone wyspy” ze względu na występowanie różnych gatunków roślin, stanowią miejsce bytowania ptaków, małych zwierząt, a także owadów. Dużą wartością dodaną jest obecność zbiorników wodnych. Element wody w miastach jest bezcenny. Zbiornik wodny z uwzględnieniem gatunków wodnych i szuwarowych będzie miejscem bytowania ryb, płazów, co wpłynie na zwiększenie bioróżnorodności w przestrzeni zurbanizowanej. Warto zaznaczyć, iż pozostałe elementy zagospodarowania przestrzennego, oprócz roślinności powinny być wykonane z materiałów naturalnych np. drewna. Takie podejście wpisuje się w zasady zrównoważonego rozwoju miast. Parki kieszonkowe mają także wpływ na polepszenie jakości życia w miastach, ze względu na wartości przyrodnicze, a także wpływają na lepsze samopoczucie mieszkańców, poprzez kontakt z naturą w mini skali. Kolejną zaletą jest wzmocnienie więzi społecznych, poprzez wypracowanie świadomości związanej z odpowiedzialnością za utrzymanie wspólnego dobra, jakim jest park kieszonkowy. Parki kieszonkowe są idealnym rozwiązaniem na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej, zwłaszcza w dużych miastach. Te zielone przestrzenie są wielofunkcyjne – funkcja przyrodnicza, zdrowotna, rekreacyjna, społeczna, a także użytkowa. Na obszarach parków kieszonkowych można wprowadzać elementy z ogrodnictwa miejskiego np. w skrzyniach uprawiać warzywa, tj. sałatę, szczypiorek, rzodkiewkę. Takie rozwiązania są stosowane i sprawdzają się funkcjonalnie na osiedlach mieszkaniowych w austriackich miastach, np. w Wiedniu.

Zobacz również:  Światowy Dzień Monitoringu Wody

Niestandardowe przestrzenie zielone – case study

Małe przestrzenie zielone mogą być także wprowadzane na powierzchniach, gdzie wydaje się, że ich funkcje zostały już w pełni wykorzystane. Należą do nich ściany budynków, dachy małych obiektów architektonicznych, torowiska, nasypy kolejowe czy pasy zieleni wzdłuż ulic. Ściany budynków, zwłaszcza tych, które nie są ocieplone bardzo szybko nagrzewają się, a tym samym podwyższają także temperaturę najbliższego otoczenia. Rośliny natomiast mają tą zaletę, że chronią daną elewację przed nagrzewaniem się, obniżają temperaturę powietrza, a także pełnią funkcję ochronną elewacji przed zniszczeniem, które jest powodowane m.in. przez deszcz, wiatr, słońce (nagrzewanie).

Zobacz również:  Ogrody wertykalne jako innowacyjne rozwiązania w aspekcie polepszenia jakości życia w miastach

Kolejną małą przestrzenią, która może wpłynąć na zmiany klimatu w miastach są dachy przystanków autobusowych. Zielone dachy przystanków autobusowych pojawiają się coraz częściej, zwłaszcza w dużych miastach, przykładem jest Warszawa czy Wrocław. Należy także zwrócić uwagę na infrastrukturę komunikacyjną w miastach. Torowiska tramwajowe, a także nasypy kolejowe nie muszą, a wręcz nie powinny być pozbawione roślinności. Na tych elementach liniowych, ważnych ze względów komunikacyjnych miast powinna pojawić się roślinność. Jeśli chodzi o zagospodarowanie torowisk tramwajowych, to wprowadza się różne gatunki traw, ale roślinność trawiasta wymaga pielęgnacji m.in. koszenie i podlewanie. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie rozchodnika, który bardzo szybko zadarnia daną powierzchnię i jest rośliną, która bezproblemowo rośnie w takich trudnych warunkach siedliskowych jakim są torowiska.

Z codziennej obserwacji możemy stwierdzić, ze torowiska dla pociągów są czyszczone z roślinności dla celów bezpieczeństwa. W sąsiedztwie torowisk na nasypach kolejowych zaleca się pozostawienie roślinności synantropijnej (antropogenicznej), która w sposób spontaniczny odtwarza się na tych stanowiskach. Roślinność ta ma także wpływ na polepszenie klimatu w miastach i charakteryzuje się również wysokimi walorami dekoracyjnymi, zwłaszcza w okresie kwitnienia bylin, tj. mak polny, żmijowiec zwyczajny, kozibród łąkowy itp. Zieleń wzdłuż ulic też powinna być kształtowana z zasadami zrównoważonego rozwoju. Wskazane jest zakładanie trawników o charakterze łąk kwietnych, które będą miejscem bytowania pożytecznych owadów, a także różnych gatunków roślin. Zmniejszenie liczby koszeń wpłynie także na zatrzymanie wilgoci w glebie.

Podsumowanie

Jednym z głównych działań w aspekcie powstrzymania negatywnych skutków urbanizacji jest wprowadzanie małych zielonych przestrzeni, co jest również jednym z działań w zakresie zrównoważonego rozwój. Zielone miasto jest szansą dla nas i dalszych pokoleń na polepszenie jakości życia w jednostkach zurbanizowanych. Działania te są wyzwaniem dla lokalnych władz, a także mieszkańców.

8
FacebookTwitterPinterestEmail
Beata Fornal-Pieniak

Dr hab. Architekt krajobrazu, optymistka, mama dwójki dzieci, realizująca się zawodowo. Pracuję naukowo-dydaktycznie w Instytucie Nauk Ogrodniczych (Katedra Ochrony Środowiska i Dendrologii) w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Jestem autorką, jak i współautorką publikacji naukowych i dydaktycznych, projektów naukowych, projektów terenów zieleni, ekspertyz przyrodniczych. W roku 2018 otrzymałam Laur Ekoprzyjaźni 2017 za wybitne zasługi na rzecz ekologii. Moje hobby to taniec, muzyka, podróże i książki.

poprzedni
Gazy cieplarniane zatrzymują coraz więcej ciepła
następny
Gdzie wyrzucać porcelanę i szklane naczynia kuchenne?

Może Cię Zainteresować

Historia gospodarki wodnej na świecie

Doceniaj wartość wody przez cały rok!

Dlaczego Arktyka ociepla się szybciej niż reszta świata?

Zima bez zimy

Rosnące znaczenie gruntów marginalnych na świecie

Zrównoważonego Nowego Roku!

Ostatnio dodane

  • Czy Polacy dbają o środowisko?

    10 czerwca 2023
  • 226 projektów z programu Mazowsze dla klimatu 2023

    8 czerwca 2023
  • Solarne dachówki coraz popularniejsze

    7 czerwca 2023
  • Energetyka wiatrowa w Polsce – nowe rozdanie (Konferencja PSEW2023 w Serocku)

    6 czerwca 2023
  • Za parkiem przeciw drodze

    5 czerwca 2023

Jesteśmy na:

Facebook Twitter Instagram Linkedin

O nas

EkoGuru to ambitna, niezależna inicjatywa mająca na celu wywarcie realnego wpływu na poprawę jakości środowiska naturalnego w Polsce, a pośrednio także na całej naszej planecie. Ten cel chcemy osiągnąć nie tylko poprzez rzetelną edukację, ale przede wszystkim dzięki skutecznemu motywowaniu wszystkich czytelników naszego portalu do praktycznego działania. Wychodzimy z założenia, że sama wiedza niewiele znaczy, jeżeli nie przekłada się na odpowiednie decyzje w życiu codziennym.

Popularne

  • 1

    Zamiast stawiać pasieki, ratujmy dzikie pszczoły

    20 maja 2021
  • 2

    „Betonoza” i „ogrodoza”, czyli kilka słów o klimacie miasta

    11 czerwca 2021
  • 3

    Drony zasieją drzewa

    3 lipca 2021
  • 4

    Ekolodzy przeciw budowie w Kaszubskim Parku Krajobrazowym

    22 listopada 2021

Śledź nas na Facebooku

Śledź nas na Facebooku

@2020 - All Right Reserved. EkoGuru.pl

EkoGuru – portal ekologiczny
  • O nas
  • Portal
    • Aktualności Świat
    • Aktualności Polska
  • Wyzwania
    • Zmiany Klimatu
    • Smog
    • Susza
    • Marnotrawstwo Żywności
    • Odpady
  • Rozwiazania
    • Fotowoltaika
    • Pompy Ciepła
    • Termomodernizacja
    • Audyt Energetyczny
    • Biogazownie
    • Kolektory słoneczne
    • Przydomowe Stacje Ładowania
    • Promienniki podczerwieni
    • Wykorzystanie wody deszczowej
    • Przydomowe elektrownie wiatrowe
    • Odzysk wody szarej
  • Baza Wiedzy
    • Wiedza Ogólna
    • Wiedza Praktyczna
    • Prawo
    • Ekopedia
  • Technologie
  • Kontakt
EkoGuru – portal ekologiczny
  • O nas
  • Portal
    • Aktualności Świat
    • Aktualności Polska
  • Wyzwania
    • Zmiany Klimatu
    • Smog
    • Susza
    • Marnotrawstwo Żywności
    • Odpady
  • Rozwiazania
    • Fotowoltaika
    • Pompy Ciepła
    • Termomodernizacja
    • Audyt Energetyczny
    • Biogazownie
    • Kolektory słoneczne
    • Przydomowe Stacje Ładowania
    • Promienniki podczerwieni
    • Wykorzystanie wody deszczowej
    • Przydomowe elektrownie wiatrowe
    • Odzysk wody szarej
  • Baza Wiedzy
    • Wiedza Ogólna
    • Wiedza Praktyczna
    • Prawo
    • Ekopedia
  • Technologie
  • Kontakt
@2020 - All Right Reserved. EkoGuru.pl

Przeczytaj Równieżx

Zimnica na zewnątrz – co się...

Jak zmniejszyć emisję spalin w samochodzie...

Komunalne osady ściekowe – problematyczny odpad...