Zmiany Klimatu

Naukowcy o klimacie

Z roku na rok, zjawisko globalnego ocieplenia jest kwestionowane przez coraz mniejszą liczbę ludzi, zarówno w Polsce jak i na świecie. Środowisko naukowe jest także w tej kwestii w większości zgodne, a jako dowód, naukowcy podają przede wszystkim wyniki pomiarów z tysięcy stacji meteorologicznych na lądach i pław (boi) na oceanach i morzach, świadczące o wzroście średniej temperatury powierzchni Ziemi. Wyniki te pokrywają się również z danymi dostarczanymi przez satelity mierzące temperaturę powietrza w troposferze. Często publikowanym dowodem jest też zmniejszanie się powierzchni zajmowanej przez lądolód w Arktyce oraz powierzchni lodowców górskich w średnich szerokościach geograficznych. 


Chociaż zdarzają się publikacje naukowe negujące znaczący wpływ człowieka na występujący obecnie stały, globalny trend ocieplania się klimatu na naszej planecie, to zdecydowanie większy odsetek stanowią naukowcy, którzy zgadzają się z teorią, że to działalność ludzka stanowi jego główną i dominującą przyczynę. Różne źródła podają odmienne dane w tej kwestii. Wiele ośrodków badawczych, organizacji naukowych czy agencji rządowych jak np. NASA twierdzi, że jedynie ok 3% spośród wszystkich aktywnie publikujących naukowców, neguje teorię globalnego ocieplenia z powodu ludzkiej działalności. Niektóre prywatne organizacje naukowe, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych podają, że ten odsetek może wynosić nawet 20% lub więcej.

Czynniki wpływające na klimat

Klimat to niezwykle złożony system, na który wpływ ma ogromna liczba czynników. Działalność człowieka stanowi jedynie niewielką ich część. Do najważniejszych z nich z pewnością należą okresowe zmiany parametrów orbity ziemskiej (ekscentryczność orbity, nachylenie osi Ziemi, cykl precesji) opisane już na początku XX wieku przez serbskiego matematyka, astronoma i klimatologa Milutina Milankovića, którym przypisuje się decydujący wpływ na okresy zlodowaceń w czwartorzędzie.

 

Nie można też zapominać o kluczowym czynniku jakim jest podstawowe źródło energii czyli Słońce. Już od połowy XIX wieku, dzięki obserwacjom plam słonecznych, wiemy o istnieniu 11 letnich cykli słonecznych polegających na zmianie jego aktywności, a tym samym zmiennej ilości energii emitowanej z powierzchni gwiazdy. Co więcej, z obserwacji historycznych wynika, że te cykle nie zawsze trwają tyle samo, a w dodatku bywają przerywane wyraźniejszymi spadkami aktywności słonecznej zwanymi minimami (np. minimum Maundera w latach 1645-1717 oraz minimum Daltona w latach 1790-1830). Wielu naukowców widzi w nich główną przyczynę tzw małej epoki lodowcowej w Europie. Precyzyjne pomiary natężenia promieniowania słonecznego są prowadzone z satelit zaledwie od roku 1978, więc wiele nowych odkryć w tej dziedzinie jest dopiero przed nami.

 

Nie bez znaczenia dla klimatu pozostaje także aktywność wulkaniczna. Podczas dużej erupcji wulkanicznej do atmosfery trafiają znaczące ilości aerozoli siarkowych, które odbijają światło słoneczne, a to z kolei ma wpływ na obniżanie się średniej temperatury powierzchni naszej planety. Jednocześnie wszystkie wulkany na świecie wydzielają do atmosfery każdego roku średnio ponad 300 mln ton dwutlenku węgla, który to jak powszechnie wiadomo ma ocieplający wpływ na klimat.

 

Istnieje jeszcze szereg czynników wzmacniających zmiany klimatu w danym czasie. Podczas ocieplania się klimatu, wraz ze wzrostem temperatury wzrasta również parowanie, a w jego wyniku ilość pary wodnej w atmosferze. Para wodna to gaz mający największy udział w efekcie cieplarnianym, więc wzrost jest ilości powoduje nasilenie zjawiska ocieplania atmosfery. Spadek temperatury w okresie wchodzenia w epoki lodowcowe, powodował z kolei obniżenie ilości pary wodnej w atmosferze, a to przyspieszało proces ochładzania klimatu. Podobna zależność występuje w przypadku zmian wielkości pokrywy lodowej na Ziemi. Im bardziej się kurczy jej powierzchnia w wyniki wzrostu temperatury, tym więcej promieniowania słonecznego jest pochłaniana przez ciemniejszą od lodu powierzchnię lądową i wodną planety i wzrost temperatury przyspiesza. W przypadku ochłodzenia klimatu, coraz większa powierzchnia białej pokrywy lodowej sprawia, że coraz większa ilość promieniowania słonecznego jest odbijana od powierzchni i atmosfera jeszcze szybciej się wychładza.

 

Kolejnym czynnikiem jest człowiek i jego działalność, która z pewnością wywiera wpływ na klimat zarówno poprzez przekształcanie naturalnej powierzchni Ziemi jak i poprzez emisję gazów cieplarnianych, głównie w wyniku spalania paliw kopalnych. Powszechnie wiadomo, że drzewa na potrzeby fotosyntezy pochłaniają pewne ilości CO2 z atmosfery i magazynują węgiel. Masowa wycinka naturalnych kompleksów leśnych jakiej człowiek dokonał zwłaszcza w okresie ostatnich stuleci, nie mogła pozostać bez wpływu na klimat zarówno lokalny jak i globalny. Dodatkowo sama zmiana powierzchni z leśnej na pole uprawne, a zwłaszcza na beton czy asfalt wpływa na większą akumulację energii słonecznej.

 

Większe znaczenie ma jednak spalanie paliw kopalnych czyli węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego, które powoduje emisje gazów cieplarnianych, przede wszystkim dwutlenku węgla, ale także metanu. Globalnie emitujemy ich znacznie więcej każdego roku niż jest w stanie pochłonąć przyroda. Poza tym, przy wciąż rosnącej populacji naszego gatunku, ciężko będzie odwrócić tendencję ubytku powierzchni leśnych, nie mówiąc już o znaczącym jej zwiększeniu, co zresztą i tak nie zrównoważy obecnych poziomów emisji. Szacunki dotyczące ilości emisji gazów cieplarnianych spowodowanych działalnością człowieka w stosunku do emisji naturalnej są bardzo różne, ale większość z nich mówi o udziale na poziomie kilku procent. Z jednej strony to niewiele, ale z drugiej antropogeniczna, nadmiarowa emisja zwiększa koncentrację tych gazów w atmosferze na dłuższy czas, przyczyniając się do globalnego ocieplenia klimatu.

 

Klimat Ziemi jest na tyle skomplikowanym układem, że ciężko jest jednoznacznie udowodnić, w jakim dokładnie stopniu dany czynnik jest odpowiedzialny za konkretne zjawisko. Faktem jest natomiast, że ludzka działalność w postaci emisji gazów cieplarnianych, która nie jest zjawiskiem naturalnym, ma wpływ na zmiany klimatyczne zachodzące nieustannie na naszej planecie. Biorąc pod uwagę, że nie jesteśmy w stanie dokładnie przewidzieć skutków tej emisji w przyszłości, racjonalne wydają się wysiłki podejmowane na rzecz jej ograniczania. Alternatywą byłby coraz szybszy wzrost emisji napędzany nieprzerwanym globalnym wzrostem gospodarczym oraz dynamicznie rosnącą populacją, co z pewnością wywarło by jeszcze bardziej znaczący wpływ na klimat, a przy okazji stworzyło realne zagrożenie wyczerpania się światowych złóż paliw kopalnych już w niedalekiej przyszłości.

 

Każdy z nas może dołożyć swoją cegiełkę do globalnych wysiłków na rzecz ograniczania emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Możemy to zrobić albo poprzez różnego typu ekologiczne inwestycje albo zmianę naszych codziennych nawyków i zwyczajów.

Co możesz Zrobić ?
Zapraszamy do zapoznania się z opracowaną przez nas listą sposobów na zmniejszenie swojego wpływu na zmiany klimatu.

Zobacz Również

W trosce o przyszłość

Lepsza , czystsza i Zdrowsza Planeta

Jednym z celów Ekoguru.pl jest popularyzacja i promowanie wszelkich nowych technologii przyczyniających się do poprawy jakości środowiska naturalnego .