Zdaniem ekspertów ds. ozonu systematyczne obserwacje stanu warstwy ozonowej i obecności substancji zubożających ją są niezwykle istotne dla lepszego zrozumienia wpływu zmian klimatycznych na ziemską tarczę ochronną przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym.
Dzięki działaniom podjętym w ramach Konwencji Wiedeńskiej o Ochronie Warstwy Ozonowej i Protokołu Montrealskiego w Sprawie Substancji Zubożających Warstwę Ozonową warstwa ozonu stratosferycznego może zostać odbudowana.
Jednak na spotkaniu Kierowników Badań nad Ozonem (ORM) przeanalizowano wydarzenia, które pojawiły się od ostatniego spotkania w 2017 roku. Chodzi o wpływ rosnących temperatur powierzchni w regionach polarnych na ozon stratosferyczny; nieoczekiwane emisje zakazanej substancji znanej jako CFC-11; oraz międzynarodowe działania mające na celu stopniowe zmniejszanie produkcji i zużycia fluorowęglowodorów (HFC), które są silnymi gazami cieplarnianymi szkodliwymi dla klimatu.
Zdaniem sekretarza generalnego WMO prof. Petteri Taalas ciągła czujność i badania nad interakcją między ozonem a zmianami klimatu są potrzebne w świetle ostatnich rekordowych dziur ozonowych zarówno w Arktyce i na Antarktydzie.
,,Bardzo ważne jest kontynuowanie badań i związanych z nimi systemów obserwacyjnych, aby uzupełnić braki danych i zapewnić ścisłe powiązania między nauką, obserwacjami i usługami operacyjnymi” – podkreślił prof. Petteri Taalas.
Jednak ograniczone zasoby stanowią poważne wyzwanie, a coraz większe obawy wywołują luki w systemie monitorowania emisji.
Na spotkaniu analizowano aktualne krajowe i międzynarodowe programy badawcze i monitorujące, w celu zapewnienia właściwej koordynacji tych programów i zidentyfikowaniu luk. Odnotowano potrzebę przeznaczenia większych środków na stacje naziemne, szczególnie te, które prowadzą długoterminowe rejestry ozonu, gazów śladowych i promieniowania ultrafioletowego (UV). Jednak wiązałoby się to ze znacznym stałym finansowaniem oraz silną współpracą międzynarodową i rozwojem potencjału.
,,Obserwacje te dostarczają stronom Protokołu Montrealskiego fundamentalnych informacji w celu zapewnienia dalszej odbudowy ozonu i zminimalizowania związanych z tym zmian klimatycznych. Stałe zmniejszanie się liczby stacji, głównie w tropikach i na półkuli południowej, w tym pomiarów profilowych, zagraża niezależnemu monitorowaniu trendów i wychwytywaniu nieoczekiwanych zdarzeń, jak również naszej zdolności do zatwierdzania zapisów danych satelitarnych” – poinformowali eksperci ds. ozonu.
Zalecenia przyjęte przez ORM zostaną przedstawione stronom do dyskusji i przyjęcia na Trzydziestym Trzecim Spotkaniu Stron Protokołu Montrealskiego, które ma się odbyć online w październiku tego roku.
Na spotkaniu ORM zalecono intensyfikację badań w celu poprawy zrozumienia globalnych emisji substancji zubożających warstwę ozonową (ODS), fluorowęglowodorów (HFC) i gazów pokrewnych, sprzężenia ozonu stratosferycznego z klimatem i interwencji w zakresie lotnictwa, rakiet i klimatu. Podkreślono potrzebę opracowania scentralizowanego, solidnego, zautomatyzowanego i terminowego przekazywania danych. Potrzebne są także środki na digitalizację i archiwizację danych historycznych dotyczących ozonu oraz poprawę powiązań między ośrodkami danych.
Źródło: https://public.wmo.int