Mija sto lat od utworzenia na terenie Puszczy Białowieskiej pierwszych rezerwatów przyrody, które z czasem przekształcone zostały w Białowieski Park Narodowy. 29 grudnia 1921 r. na konferencji poświęconej zasadom zagospodarowania Puszczy Białowieskiej, zorganizowanej w departamencie leśnictwa w ówczesnym Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych, zapadła decyzja o wyodrębnieniu w nadleśnictwie białowieskim leśnictwa pod nazwą „Rezerwat”. Był to zalążek późniejszego parku narodowego na tym terenie.
Zorganizowana przed stu laty konferencja była kontynuacją działań, podejmowanych wspólnie w 1920 roku przez komisję złożoną z polskich naukowców i przedstawicieli ówczesnego rządu RP, związanych z projektem utworzenia parku narodowego w Białowieży. Jak podaje „Rocznik Białostocki” (9/1970), w skład nowego leśnictwa „Rezerwat” weszły dwa rezerwaty (ścisły i częściowy) utworzone w widłach rzek Hwoźnej i Narewki oraz rezerwaty częściowe: jodłowy w uroczysku „Cisówka”, sosnowy w Nadleśnictwie Królewskim oraz rezerwat wzdłuż szosy Hajnówka-Białowieża. Kolejnym krokiem było komisyjne wytyczenie i ustalenie w styczniu 1922 roku granic wymienionych rezerwatów. Dwa lata później leśnictwo „Rezerwat” przekształcono w nadleśnictwo o tej samej nazwie. Natomiast 11 sierpnia 1932 roku w Monitorze Polskim ukazało się rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych o utworzeniu jednostki administracyjnej szczególnej o nazwie „Park Narodowy w Białowieży”. Jako Białowieski Park Narodowy jednostka funkcjonuje od 1947 roku.
W związku ze zbliżającą się setną rocznicą utworzenia rezerwatów (29 grudnia 1921 r.), które dały początek parkowi narodowemu w Białowieży, we wtorek, 21 grudnia br. w Ministerstwie Klimatu i Środowiska zainaugurowano obchody tego wydarzenia. Okazjonalna konferencja odbyła się w formie hybrydowej, a uczestniczyli w niej sekretarz stanu, Główny Konserwator Przyrody Małgorzata Golińska, Dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego Michał Krzysiak i członkowie Rady Naukowej Białowieskiego Parku Narodowego prof. dr hab. Bogumiła Jędrzejewska oraz dr hab. Rafał Paluch.
Jak zaznaczyła Małgorzata Golińska, lasy Białowieskiego Parku Narodowego, z trwającą najdłużej w Polsce ochroną ścisłą, zróżnicowanymi siedliskami przyrodniczymi, starymi, zamierającymi i martwymi drzewami, stwarzają wielu organizmom wyjątkowe w skali Europy środowisko życia. Wiceminister podkreśliła, że las ten stanowi królestwo ptaków, owadów, grzybów, porostów, a przede wszystkim jest królestwem żubra – największego lądowego ssaka Europy. Zwierzę to jest symbolem Parku.
Puszcza Białowieska stała się dla żubra nizinnego ostatnią ostoją. Po wytrzebieniu tego gatunku (po pierwszej wojnie światowej) w latach 30. ub. wieku rozpoczęto proces jego restytucji, czyli przywracania naturze. W efekcie starań hodowlanych w 1939 roku żyło tam 16 osobników żubra. W latach 30. podejmowano również w Białowieży próby przywrócenia innych gatunków: tarpana leśnego, łosia i niedźwiedzi. Jak informuje na swojej stronie internetowej Białowieski Park Narodowy, obecnie w polskiej części Puszczy Białowieskiej żyje ok. 500 osobników żubra i jest to najliczniejsza populacja wolnościowa tego gatunku na świecie.
Na terenie Parku stwierdzono ok. 120 gatunków ptaków lęgowych i 52 gatunki ssaków. Łącznie obszar Białowieskiego Parku Narodowego zajmuje dzisiaj powierzchnię ponad 10 tys. hektarów i jest to 1/6 obszaru całej puszczy znajdującej się po polskiej stronie granicy. Otulina Parku, obejmująca lasy zagospodarowane (ponad 3 tys. ha), objęta jest strefą ochrony zwierząt łownych. Utrzymanie właściwej liczebności i struktury populacji gatunków odbywa się tam naturalnie.
Białowieski Park Narodowy jest przykładem ostatniego na niżu Europy lasu pierwotnego, jaki dawniej rozciągał się w strefie lasów liściastych i mieszanych. Wyjątkowość tego obszarudoceniło UNESCO, wpisując Park na Listę Obiektów Światowego Dziedzictwa. To jedyny polski obiekt przyrodniczy, widniejący na liście.
Źródło: bpn.com.pl, bg.uwb.edu.pl