Już we wrześniu Kraków zaprezentuje się przed międzynarodowym jury konkursu Zielona Stolica Europy 2023 (European Green Capital 2023). O ten zaszczytny tytuł powalczy w ścisłym finale z trzema innymi europejskimi miastami: Helsingborgiem (Szwecja), Sofią (Bułgaria) i Tallinem (Estonia). Rokrocznie Zieloną Stolicą Europy zostaje jedno miasto, liczące ponad 100 000 mieszkańców, wyróżniające się swoim zaangażowaniem w zrównoważony rozwój środowiskowy, społeczny i gospodarczy. Kraków jest pierwszym polskim miastem, które znalazło się w finale tego konkursu.
Ostatni etap bieżącej edycji konkursu to prezentacja przed międzynarodowym jury, zaplanowana na wrzesień tego roku. Finaliści przedstawią wówczas projekty i działania służące poprawie zrównoważenia środowiskowego miasta oraz sposób, w jaki zamierzają zrealizować swój rok jako Zielona Stolica Europy. Zdobywca tytułu otrzyma nagrodę w wysokości 600 tys. euro.
W tegorocznej edycji, oprócz wymienionej finałowej czwórki miast, w konkursie wystartowały również: Belgrad (Serbia), Cagliari (Włochy), Dublin (Irlandia), Gaziantep (Turcja), İzmir (Turcja), Košice (Słowacja), Logroño (Hiszpania), Skopje (Republika Macedonii Północnej) oraz Zagrzeb (Chorwacja). Z polskich miast, oprócz Krakowa, do konkursu przystąpiły: Warszawa, Rzeszów i Gdańsk. Wszystkie miasta starające się o tytuł, były oceniane przez eksperckie jury w 12 kategoriach (wskaźnikach środowiskowych), takich jak jakość powietrza, łagodzenie zmian klimatu, hałas, zrównoważenie w mobilności i użytkowaniu gruntów, ekoinnowacje, odpady, woda, różnorodność biologiczna, wydajność energetyczna i zarządzanie.
Kraków po raz drugi startuje w konkursie o tytuł „Zielonej Stolicy Europy”. W poprzedniej edycji doszedł do piątego miejsca z przewodnim hasłem aplikacji „Work in Progress”, które przedstawiało Kraków jako miasto rozwojowe. Obecne hasło aplikacyjne brzmi „Tomorrow is Green” (Jutro jest zielone). Ocena tegorocznego wniosku aplikacyjnego jest oceną opisową, bez wyszczególnionej punktacji za konkretne, zawarte we wniosku rozdziały.
Całościowa ocena wszystkich dwunastu przedstawionych we wniosku kategorii pozwoliła na zdobycie tak wysokiego miejsca i dostanie się do ścisłego finału konkursu, co nas niezmiernie cieszy – komentuje dla ekoguru.pl Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie. – Wskazuje ona, że najwyżej ocenianymi w aplikacji były, tak jak poprzednio, rozdziały dotyczące m.in. odpadów, wody czy natury i bioróżnorodności, w których na uwagę zasługuje ochrona przyrody i prowadzona w tym zakresie edukacja. To, co również w tym roku zostało docenione, to działania Krakowa, które zostały wprowadzone mimo braku odgórnych regulacji w tym zakresie, takie jak wymiana pieców i zakaz palenia paliwami stałymi czy realizacja celów wykraczających poza regulowane przez Unię Europejską przepisy dotyczące wody.
Jak dodaje krakowski ZZM, ocena wniosku podkreśla spójność przedstawionych informacji z tegorocznym hasłem „Tommorow is Green”.
– Tak właśnie rozumiemy to hasło – jutro musi być zielone i wszystkie nasze dzisiejsze działania muszą na się tym skupiać i zmierzać w kierunku długofalowego, perspektywicznego myślenia o przyszłości Krakowa. O niej decydujemy tu i teraz – dodaje ZZM.
Tytuł „Zielonej Stolicy Europy” jest przyznawany od 2010 roku. Jak informuje w regulaminie konkursu Komisja Europejska, uzyskanie takiego tytułu przynosi miastu-laureatowi liczne korzyści, w tym ukierunkowanie w działaniach na projekty środowiskowe, możliwy wzrost inwestycji zagranicznych, pobudzenie lokalnej gospodarki czy pomoc w tworzeniu miejsc pracy. Tytuł ten jest także rodzajem zobowiązania wobec innych miast do motywowania i dzielenia się swoimi doświadczeniami przy realizacji celów tzw. zielonego ładu. Ponadto nie tylko zwycięzcy konkursu, ale także pozostałe miasta, które znalazły się w finale, dołączając do sieci Zielonej Stolicy Europy, otrzymują wsparcie m.in. w postaci wymiany wiedzy i najlepszych praktyk w zakresie działań na rzecz jakości środowiska miejskiego.