Koalicja Klimatyczna wspólnie z ponad 80 organizacjami klimatycznymi, ekologicznymi oraz społecznymi apelują do komitetów wyborczych o złożenie deklaracji, że w ciągu pierwszych 100 dni sprawowania władzy podejmą pierwsze 16 kluczowych dla ochrony środowiska i klimatu decyzji, w tym rozpoczną prace nad przyjęciem ustawy o ochronie klimatu.
„Polska przyroda jest wspólnym dobrem wszystkich obywateli kraju, a ochrona klimatu – wspólną odpowiedzialnością społeczności globalnej oraz szansą na poprawę bezpieczeństwa dla nas wszystkich i przyszłych pokoleń. Bez względu na wynik wyborów, nowy rząd musi wdrożyć pilne działania na rzecz przyrody i klimatu w imieniu oraz interesie wszystkich obywateli” – przekonują sygnatariusze „Manifestu 100 dni dla polskiej przyrody i klimatu”.
Wśród głównych zadań stawianych przed politykami w manifeście zawarto takie postulaty jak:
– Powołanie Funduszu Transformacji Energetyki, który będzie zasilany w 100 proc. pieniędzmi z handlu uprawnieniami do emisji CO2 (które polski rząd sprzedaje w ramach systemu EU ETS). Fundusz ma później rozdzielać pieniądze na przedsięwzięcia związane z transformacją;
– Realizacja długofalowej strategii renowacji budynków, działania na rzecz upowszechnienia tzw. klasyfikacji energetycznej budynków;
– Zmiana przepisów w zakresie lokalizowania elektrowni wiatrowych – minimalna odległość turbin od zabudowań mieszkalnych miałaby wynosić 500 metrów (obecnie, po zmianach w prawie, wynosi ona 700 m);
– Rozpoczęcie prac nad polską ustawą o ochronie klimatu;
– Przekazywanie 25 proc. środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na infrastrukturę pieszą i rowerową;
– Ujednolicenie taryf ulgowych w transporcie zbiorowym w kraju;
– Obniżenie opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej – co najmniej o 50 proc.;
– Moratorium na budowę nowych ferm przemysłowych w Polsce;
– Implementacja „zielonych zamówień publicznych”, które promowałyby dietę planetarną (zachęcającą do jedzenia warzyw, owoców, etc.);
– Zwiększenie ochrony zasobów wodnych w rolnictwie i wstrzymanie finansowania niektórych inwestycji na rzekach ze środków z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich;
– Wprowadzenie do szkół „Tygodnia o klimacie”;
– Wprowadzenie obliga dla inwestorów, by opracowując ocenę oddziaływania inwestycji na środowisko, musieli sporządzić też ocenę oddziaływania inwestycji na zdrowie;
– Wzmocnienie profilaktyki boreliozy w Narodowym Programie Zdrowia;
– Wycofanie się z zamiarów przyjęcia tzw. ustawy ocenowej (nazywanej „Lex Knebel”);
– Zniesienie specustaw takich jak np. specustawa odrzańska;
– Trwałe wyłączenie 20 proc. lasów w kraju z użytkowania gospodarczego.
Autorzy tych dezyderat wskazują, że realizacja niektórych z nich jest możliwa już w pierwszych stu dniach pracy nowego gabinetu. Dotyczy to nawet propozycji ustawy o ochronie klimatu, szczególnie, że już istnieje projekt takiego dokumentu przedstawiony przez Fundację ClientEarth Prawnicy dla Ziemi z kwietnia tego roku. Jednym z postulatów w niej zawartych jest m.in. przekazanie co najmniej 1% PKB na działania związane z klimatem, utworzenie Rady Ochrony Klimatu czy przyznanie obywatelom Polski prawa do przebywania w bezpiecznym klimacie, co dawałoby Polakom prawo domagania się od władz publicznych, osób fizycznych oraz prawnych wykonania ciążących na nich z mocy prawa obowiązków związanych z ochroną klimatu. Projekt ustawy zakłada ponadto obowiązek przygotowywania, zarówno na poziomie krajowym, jak i samorządowym łącznie z gminami, planów adaptacji do zmian klimatu.
Wskazują również na fakt, iż bez ich spełnienia, czeka nas głęboki kryzys ekologiczny związany z zanieczyszczeniem powietrza, niedoborem wody i utratą bioróżnorodności, co odbije się na zdrowiu i jakości życia Polaków.
„Polskie społeczeństwo jest gotowe do działań, które poprawią stan klimatu i środowiska, ale segregacja odpadów i wymiana żarówek nie wystarczy. Aby uzyskać efekty w dużej skali niezbędne są rozwiązania systemowe, które zależą od polityków. Czysta energia z OZE, efektywny transport publiczny, zrównoważone rolnictwo czy obszary ochrony przyrody nie powstaną bez dobrego prawa i bez wsparcia państwa. Pora, żeby rządzący naprawdę usłyszeli głos społeczeństwa i bez uników, na poważnie zajęli się ochroną środowiska, w którym wszyscy żyjemy” – podkreśla Mikołaj Troczyński, Specjalista ds. Odnawialnych Źródeł Energii w Fundacji WWF Polska.
WWF Polska jest jednym z sygnatariuszy manifestu. Na liście organizacji pozarządowych i grup, które wsparły inicjatywę znalazły się m.in. Akcja Demokracja, Climate Strategies Poland, Ekowyborca, Federacja Konsumentów, Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć i wiele innych. Pełna lista na https://koalicjaklimatyczna.org/manifest-100-dni-dla-polskiej-przyrody-i-klimatu
Źródło: WWF Polska, Koalicja Klimatyczna