Prąd stały to pojęcie oznaczające przepływ ładunków elektrycznych, którego natężenie, kierunek i zwrot są stałe w czasie. Odróżnia go to od prądu zmiennego i przemiennego. Przepływ prądu stałego jest efektem stałego napięcia w obwodzie.
Podstawowa zaleta prądu stałego to fakt, że chwilowa wartość dostarczanej przez niego mocy jest stała. Jest to szczególnie istotne w przypadku układów wzmacniania i przetwarzania sygnałów. W przeważającej większości półprzewodnikowe układy elektroniczne zasilanie są prądem stałym. Jego właściwości pozwalają na to aby urządzenia zawierające układy elektroniczne były zasilane ze źródeł przenośnych, takich jak baterie czy akumulatory.
W przypadku urządzeń używanych w pobliżu sieci energii elektrycznej, często stosowane jest zasilanie prądem stałym, który wytwarzany jest przez zasilacze sieciowe. Zasilacz zapewnia przetransformowanie napięcia na odpowiedni poziom, jego prostowanie i filtrowanie, tak aby jego przebieg ostateczny był możliwie najbardziej zbliżony do wartości stałej.
Moc dowolnego odbiornika w układzie prądu stałego jest obliczana jako:
P=U ⋅ I
gdzie:
P – moc,
U – stałe napięcie elektryczne,
I – stały prąd elektryczny.
Najbardziej popularnym źródłem prądu stałego jest ogniwo czyli tzw. bateria. Jego napięcie wyjściowe ma wartość ok 1,5 V. W przypadku bardzo małych urządzeń często nie jest możliwe użycie więcej niż 2 baterii. Wówczas stosuje się układy transformujące prąd stały.
Warto podkreślić, że pojęcie prąd stały nie oddaje właściwości tego typu prądu w całości. W rzeczywistości podlega on zmianom w czasie. Za przykład mogą posłużyć akumulatory i baterie, w których następuje spadek wartości napięcia co jest efektem ich rozładowania.
Przykłady zastosowania prądu stałego:
- zasilanie silników elektrycznych prądu stałego, czyli silników służących do zmiany energii elektrycznej w mechaniczną,
- wszelkiego rodzaju przekaźniki, czyli urządzenia elektryczne lub elektroniczne zaprojektowane do wywołania ustalonej nagłej zmiany stanu w jednym lub więcej obwodach wyjściowych
- przenoszenie energii elektrycznej na duże odległości za pomocą linii wysokiego napięcia prądu stałego.
