Weganizm to bardziej restrykcyjna dieta wegetariańska. Poza rezygnacją z jedzenia mięsa, ryb i owoców morza, weganie nie spożywają też nabiału, jajek czy miodu. Weganizm jest jedną z najpopularniejszych diet wśród osób, które chcą ograniczać swój wpływ na zmiany klimatyczne.
Zdrowy weganizm
Odstawiając mięso i produkty odzwierzęce wcale nie musimy być skazani na niedobory. Oczywiście warto wybrać się do lekarza czy dietetyka w celu sprawdzenia stanu zdrowia i ułożenia smacznego i zbilansowanego jadłospisu. Podstawą diety wegańskiej powinny być warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, zboża, a także orzechy, pestki czy zdrowe tłuszcze. Roślinne posiłki wcale nie muszą być trudne do przygotowania. Już niemal każde klasyczne danie posiada swój wegański odpowiednik – do zrobienia w domu lub kupienia w sklepie. W prawie każdym markecie można dostać wegańskie parówki, sery czy napoje roślinne zastępujące mleko w coraz korzystniejszych cenach. Kupując roślinne mleko czy jogurty warto spojrzeć na ich skład – najlepiej wybierać te bez cukru i fortyfikowane wapniem oraz witaminą B12, której nie da się dostarczyć z produktów roślinnych. Jeśli jednak nie zamierzamy lub nie chcemy używać roślinnych zamienników to należy włączyć do diety suplementację tej witaminy. Aby zapewnić organizmowi odpowiednią ilość białka warto spożywać tofu, soję, groch, fasolę, produkty zbożowe czy orzechy. Należy też zwrócić uwagę na podaż żelaza, witaminy A, selenu czy jodu ponieważ u wegan zdarzają się niedobory tych składników. Trzeba tez pamiętać o dostarczeniu sobie niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (omega 6 i omega 3) – ich źródłem są między innymi tłuszcze roślinne, takie jak olej rzepakowy czy lniany. Jedząc roślinnie można zapobiec wielu chorobom, takim jak nadciśnienie, miażdżyca, cukrzyca czy niektóre nowotwory. Szczególną uwagę należy zwrócić na dietę dzieci ponieważ rosnący organizm potrzebuje chociażby większej ilości wapnia, żelaza, witaminy D, A, C. Nie można też zapominać o zdrowych tłuszczach ponieważ małe dzieci pozyskują więcej energii z tłuszczu niż dorośli.
Wpływ na planetę
Czerwone mięso, a zwłaszcza wołowina oraz nabiał królują w rankingach najbardziej szkodliwych dla planety produktów spożywczych. Ich produkcja wiąże się z dużymi emisjami gazów cieplarnianych, przede wszystkim dwutlenku węgla i metanu. Oba te gazy powodują ocieplenie klimatu, doprowadzając między innymi do zwiększonej liczby katastrof naturalnych. Aby zapewnić paszę dla zwierząt hodowlanych wycinane są duże obszary leśne, w tym lasy deszczowe, co prowadzi do utraty domów dla wielu dzikich zwierząt i roślin. Do produkcji każdego kilograma mięsa zużywa się także o wiele większe ilości wody niż do produkcji kilograma warzyw czy pszenicy. Rolnictwo jest odpowiedzialne za 70% zużycia słodkiej wody. Innym negatywnym skutkiem jest też zakwaszenie gleby i eutrofizacja wód czyli zbyt duża ilość azotu i fosforu, która prowadzi do niedoboru tlenu i w konsekwencji do powstania tak zwanych martwych stref w wodzie gdzie nie występuje życie.
Nie tylko dieta
Dla wielu osób decydujących się na dietę roślinną weganizm nie jest tylko sposobem odżywiania, ale stylem życia. W sklepach można znaleźć kolejne marki czy całe linie wegańskich produktów – zarówno kosmetyków, akcesoriów, ubrań (bez domieszek wełny czy jedwabiu), a nawet wegańskich salonów kosmetycznych czy tatuażu, gdzie w ofercie znaleźć można tylko tusze czy kosmetyki stworzone bez użycia produktów odzwierzęcych, a także cruelty free (wolne od okrucieństwa) czyli nietestowane na zwierzętach. Weganie często tez patrzą na to czy ich roślinny talerz nie szkodzi dzikim zwierzętom i klimatowi. Jako przykład można podać awokado. Do produkcji pół kilograma tego owocu zużywa się 272 litrów wody, co uszczupla zasoby wody pitnej w rejonach upraw. W celu założenia nowych plantacji awokado wycina się lasy, a jego produkcja wiąże się też z użyciem dużej ilości pestycydów, co odbija się na zdrowiu osób pracujących na plantacji i nie tylko. Awokado jest importowane głównie z Ameryki Północnej i Południowej, zatem jego transport do Europy to kolejne emisje gazów cieplarnianych. Innym takim produktem jest olej palmowy stosowany powszechnie nie tylko w przemyśle spożywczym, ale też kosmetycznym. Aby wytworzyć ten olej wylesia się duże obszary, na przykład lasy tropikalne w Azji Południowo – Wschodniej, gdzie w dużej ilości występują gatunki endemiczne czyli takie, które występują tylko na określonym terenie.
Weganizm jest dla każdego?
Z pewnością weganizm jest dietą, która może być dobra zarówno dla planety jak i zdrowia. Jak w każdym przypadku zmiany sposobu odżywiania należy skonsultować swój stan zdrowia ze specjalistami, aby uniknąć niedoborów w przyszłości. To czy chcemy przejść na weganizm z dnia na dzień, czy stopniowo ograniczać produkty odzwierzęce zależy od naszych upodobań i możliwości zdrowotnych. Wielu wegan zauważyło poprawę swojego stanu zdrowia, a także poszerzenie wiedzy chociażby w kwestii ekologii czy praw zwierząt, co nie pozostaje bez wpływu na planetę. Wegańska oferta w sklepach, a także powstawanie nowych wegańskich restauracji, barów czy rozszerzenie oferty klasycznych kawiarni i restauracji o roślinne menu pokazuje jak dynamiczne rośnie liczba wegan oraz sprawia, że przejście na dietę wegańską jest o wiele prostsze niż było jeszcze kilka lat temu, a jedzenie roślinne często nie oznacza nawet rezygnacji z ulubionych potraw.