Z każdym rokiem produktów z tworzyw sztucznych przybywa. Wzrasta też ilość odpadów z plastiku. Zużyte opakowania często zyskują jednak drugie życie. Co może powstać z butelek po napojach?
Dlaczego recykling plastiku jest tak istotny?
Tworzywa sztuczne rozkładają się bardzo długo, np. w stosunku do papieru czy odpadów bio – wynika to z odmiennego czasu biodegradacji. Proces ten w przypadku odpadów z tworzyw sztucznych może trwać nawet tysiące lat. Sposoby na radzenia sobie z plastikowymi śmieciami wydają się zatem dodatkowo istotne. Dlatego lepiej znaleźć dla zużytych już produktów nowe zastosowanie i skorzystać z recyklingu.
Może wydawać się, że jedna butelka czy jedno pudełko po pomidorach nie mają znaczenia. Ale ciągle kupujemy napoje, warzywa, owoce, mięso, jogurty w plastikowych opakowaniach. I produkujemy każdego dnia nowe plastikowe śmieci. Pomyślmy, że to samo robią nasi sąsiedzi, rodzina, ludzie w mieście, województwie, kraju… Trudno to sobie wyobrazić, ale już kilkanaście lat temu produkcja produktów plastikowych wzrosła ponad sto sześćdziesiąt razy w stosunku do roku 1950. Według danych z analiz PlasticsEurope (2010 i 2020) masa produktów wykonanych z plastiku wynosiła 1,5 mln ton (1950), 245 mln ton (2008). A plastiku z roku na rok wciąż przybywa, biorąc pod uwagę, że w 2018 było to już 359 mln, a 2019 – 368 mln ton.
Jak widzimy, skala problemu narasta pomimo wprowadzania opakowań, które są bardziej przyjazne dla środowiska, między innymi dzięki możliwości ich łatwiejszego ponownego wykorzystania. Kolejny bardzo ważny czynnik, to wzrost poziomu świadomości społecznej na temat znaczenia segregowania odpadów.
Co powstaje z plastiku poddanego recyklingowi?
Z plastiku, który nadaje się do recyklingu, powstaje granulat. Z niego następnie wytwarza się nowe produkty. Można by wymieniać wiele dóbr, które powstały z odpowiednio spożytkowanego, użytego już wcześniej plastiku (PET lub HDPE). Najczęściej produkuje się z niego nowe opakowania na żywność, zabawki, folie. Tworzywa sztuczne mogą też zyskać nowe życie jako torby albo meble ogrodowe, z których korzystacie w lecie. Kolejno na liście znajdujemy ogrodzenia, słupki drogowe. Z plastiku poddanego recyklingowi wytwarza się ramy okien, ekrany akustyczne (przeciwhałasowe). Zastosowanie znajduje on również w produkcji odzieży, jak chociażby bluz polarowych. Zresztą na wykonanie dobrej jakości polaru wystarczy 35 butelek PET. Plastik z recyklingu świetnie sprawdza się jako materiał izolacyjny – np. w odzieży sportowej, kurtkach. Wytwarza się też z niego artykuły szkolne – w tym długopisy, teczki, segregatory. Oczywiście uzyskujemy z niego także olej opałowy.
Czy każdy plastik nadaje się do recyklingu?
Plastik poddać recyklingowi można wiele razy. Istnieje jednak mnóstwo czynników, które znacznie ograniczają ponowne wykorzystanie tego surowca. Wilgoć czy zanieczyszczenia powodują, że plastik może być użyty ponownie znacznie mniej razy. Dodatkowo trzeba wziąć pod uwagę, że recykling utrudniają różne mieszanki tworzyw zawarte w opakowaniach.
Pomijając oczywiste przetwarzanie jednych produktów w drugie czy też odzyskiwanie surowców, nie możemy zapomnieć o ważnej kwestii. Jak wiemy, część odpadów plastikowych spala się, między innymi dlatego że nie da się ich ponownie przetworzyć. Podczas spalania wytwarzana jest natomiast energia, która też może zostać w różny sposób wykorzystana. Zdecydowanie się na recykling pozwala na oszczędność energii potrzebnej do wyprodukowania nowych dóbr.
Sytuacja nie jest dobra
Niestety z danych wynika, że w Europie mniej niż jedna trzecia odpadów z tworzyw sztucznych faktycznie trafia do recyklingu. Mimo tego wciąż ilość opakowań wykonanych z plastiku poddanego recyklingowi wynosi zaledwie 2 % w skali światowej – według Ellen MacArthur’s Fondation.
Z roku na rok produkcja, a następnie spalanie odpadów z tworzyw sztucznych, których recyklingowi nie poddano, sprawia, że do atmosfery trafia rocznie około 400 mln ton CO2.
Posłowie Parlamentu Europejskiego poszukiwali rozwiązania problemu zbyt dużej ilości plastikowych śmieci. Dlatego właśnie stworzono tzw. europejską strategię w dziedzinie tworzyw sztucznych. Zgodnie z jej założeniami wszystkie opakowania wykonane z tworzyw sztucznych mają nadawać się do recyklingu – do 2030 roku.