Łąki to nie tylko skarbiec zapachów i kolorów, chociaż samo to czyni je wyjątkowymi. Łąki to także skarbiec smaków. Niektóre z dziko rosnących roślin, jak na przykład mniszek lekarski, pokrzywę, szczaw czy babkę lancetowatą, z powodzeniem możemy wykorzystać w kuchni. Skorzysta na tym i nasze zdrowie, i środowisko.
Lasy i łąki – supermarkety naszych przodków
Nie tylko nasi dalecy przodkowie – społeczeństwa zbieracko-łowieckie, ale również nasi pradziadowie i dziadkowie czerpali z bogactwa natury z większą swobodą, niż robimy to obecnie. Oczywiście – zbieranie listków pokrzywy na obiad, zamiast kupienia paczki szpinaku, który jest już umyty i gotowy do spożycia, jest bardziej pracochłonne. Zbieranie dzikich roślin wiąże się jednak z wymiernymi korzyściami. Oto kilka z nich:
- mamy pewność, w jaki sposób i gdzie zostały pozyskane i przygotowane do spożycia;
- użycie produktów lokalnych to mniejszy ślad węglowy. Nasze rośliny nie przypłynęły do nas statkiem z drugiego końca globu i nie wyrosły w monokulturze, podlewane chemikaliami;
- zebrane zioła są darmowe i zdrowe;
- przy produkcji nie używa się ton plastiku, a maksymalne skrócenie łańcucha dostaw ogranicza marnowanie żywności;
- kontakt z przyrodą wpływa pozytywnie na zdrowie i samopoczucie.
Klimat Polski charakteryzuje się wyraźnym podziałem na pory roku i cyklicznością. W różnych miesiącach dostępne są różne rośliny. Oto kilka roślin, które znajdziemy w maju i czerwcu:
Mniszek lekarski
Jadalne są kwiaty, których okres zbioru to kwiecień i maj, korzenie, które można zbierać cały rok, oraz liście, które najlepiej zbierać w maju. Młode liście mniszka mogą służyć jako baza sałatki. Mniszek jest używany w ziołolecznictwie. Korzeń mniszka jest moczopędny i bogaty w potas, działa również bakteriobójczo. Sok mleczny ze świeżego ziela lub korzenia stosuje się w leczeniu kamieni żółciowych. Kwiaty działają korzystnie na układ odpornościowy. Jednym z najpopularniejszych wyrobów z mniszka jest syrop, do którego wyrobu wykorzystuje się właśnie żółte kwiatostany.
Pokrzywa
Znana w medycynie ludowej ze swoich antybakteryjnych właściwości. Pokrzywa wzmacnia organizm, a także pozytywnie oddziałuje na włosy i paznokcie przez wysoką zawartość witamin B1, C, E i K, a także fosforu, manganu, krzemu czy wapnia. Nie ma właściwości pobudzających, więc herbatka z pokrzywy może być pita przed snem. Wskazuje się, że herbata z pokrzywy naturalnie oczyszcza organizm. Pokrzywę z powodzeniem można stosować przy zapaleniu stawów i zaburzeniach hormonalnych. Świeże listki pokrzywy są również wspaniałą alternatywą dla szpinaku – można z nich przygotować sos do spaghetti, zupę, czy pesto. Z liści i łodyżek pokrzywy możemy również wycisnąć sok. Korzeń pokrzywy jest wykorzystywany jako ekstrakt przy produkcji leków i suplementów.
Szczaw zwyczajny
Szczaw zwyczajny rośnie na glebach o różnym zakresie pH, choć najlepiej czuje się w podłożu kwaśnym. Roślina o wyrazistym smaku, najczęściej wykorzystywana jako baza zupy szczawiowej i składnik sosów. Szczaw może być też spożywany na surowo. Warto go jeść, gdyż jego liście zawierają całe mnóstwo składników odżywczych, w tym witaminy (C, A, witaminy z grupy B) i minerały (potas, wapń, fosfor, magnez, sód, żelazo) oraz błonnik i kwas foliowy. Spożywanie szczawiu poprawia również apetyt.
Babka lancetowata
Babka lancetowata występuje na suchych, piaszczystych łąkach, a liście zbiera się po kwitnieniu, od maja do września. Babka lancetowata to zioło mające szerokie zastosowanie kulinarne i lecznicze. Napary z liści babki mogą pomóc w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, w chorobie wrzodowej żołądka i przy zapaleniu pęcherza. Sok ze świeżych liści przyspiesza gojenie ran i regenerację naskórka, zawiera witaminę C i prowitaminę A. Liście babki dodaje się do zup, sosów, sałatek, twarogów lub smaży w słodkim bądź słonym cieście.
Pamiętajmy, żeby rośliny zbierać wyłącznie z terenów niezanieczyszczonych, położonych z dala od dróg i dokładnie myć je przed spożyciem.
