EkoGuru – portal ekologiczny
  • O nas
  • Portal
    • Aktualności Świat
    • Aktualności Polska
  • Wyzwania
    • Zmiany Klimatu
    • Smog
    • Susza
    • Marnotrawstwo Żywności
    • Odpady
  • Rozwiazania
    • Fotowoltaika
    • Pompy Ciepła
    • Termomodernizacja
    • Audyt Energetyczny
    • Biogazownie
    • Kolektory słoneczne
    • Przydomowe Stacje Ładowania
    • Promienniki podczerwieni
    • Wykorzystanie wody deszczowej
    • Przydomowe elektrownie wiatrowe
    • Odzysk wody szarej
  • Baza Wiedzy
    • Wiedza Ogólna
    • Wiedza Praktyczna
    • Prawo
    • Ekopedia
  • Technologie
  • Kontakt
Baza WiedzyWiedza Ogólna

Ekstremalne zjawiska pogodowe w Polsce

przez Dorota Matuszko 22 lutego 2022
przez Dorota Matuszko 22 lutego 2022
źródło: https://www.youtube.com/watch?v=nlGn6jwSTp0

Skutki zmian klimatycznych? Cecha klimatu Polski? Efekt rozwoju mediów?

Przed kilkoma dniami przeszły przez Polskę nawałnice z silnym wiatrem i trąbami powietrznymi. O takich gwałtownych zjawiskach atmosferycznych słyszymy ostatnio coraz częściej. Mówiono też o nich w przeszłości, o czym świadczą zapiski zawarte w książce: Wyjątki ze źródeł historycznych o nadzwyczajnych zjawiskach hydrologicznych i meteorologicznych na ziemiach polskich w latach 1601-1920 autorstwa R. Girgusia (https://bit.ly/3s5CFkR).

Oto kilka cytatów:

KRAKÓW I OKOLICE – CIEPŁA ZIMA

W roku 1821/2 prawie jak nie było zimy. Jesień pogodna, ciepła i sucha przeciągała się nad podziw: w grudniu można było widzieć lud wiejski boso do Krakowa przychodzący. Przez całą zimę śnieg wcale nie padał, słońce świeciło, pola i łąki były zielone, drogi pokryte były kurzem (pyłem), jak wśród lata. W dniu 25 grudnia 1821 r. (…) zbierałem kwiaty jeszcze rozwite (…)

29 LIPCA 1822 – KRAKÓW – BURZA Z GRADEM

Dnia 29. Lipca między godziną 5tą i 6tą mieliśmy tu burzę z grzmotami, piorunami, wichrem i gradem. Powszechnie utrzymuią, że to była trąba powietrzna, na wielu domach przedmieściowych pozrywało dachy. Klasztoru zakonnic na Gródku iakby po naywiększym pożarze, tylko zrąb został i kominy, dach ze wszystkiem porwany (…) drzewa z korzeniami powyrywane. W mieście samem na rynku bryczki, powozy wywracało; stragany przekupek rozmiotło na rożne strony. Cegły z gzemsów kamienic spadały z łoskotem na ulicę (…) Grad był wielkości grochu cukrowego, niektóre ziarna do orzechów laskowych się zbliżały. Cała ta burza nietrwała więcey nad 6 minut i przeszła ku wschodowi.

CZERWIEC 1830 – KRAKÓW I OKOLICE – ULEWY, GRAD I POWODZIE

Z ostatniego czwartku [10. VI.] w nocy na piątek [11. VI.], o milę od Krakowa, na granicy Królestwa, tak wielka lunęła ulewa, iż rzeka Białucha… wpadająca… do rzeki Wodka zwanej, a ta do Wisły, nagle nadzwyczaj wezbrała i woda zacząwszy od Zielonek wszystkie młyny na tej rzece (…) będące popsuła, mosty i tamy pozrywała, łąki i pola zalała i zamuliła, w obu Prądnikach Białym i Czerwonym domy i stodoły włościańskie zabrała lub nadwerężyła. W nocy zaś z piątku na sobotę także ulewa z gradem we wsi Raciborowicach i okolicznych (…) zniszczyła wszystkie urodzaje i łąki zamuliła. Zgoła ulewy i grady w przeszłym tygodniu poczyniły w różnych okolicach ogromne szkody.

SIERPIEŃ 1842

Zobacz również:  Czy rolnictwo regeneracyjne (regenerative agriculture) pomoże wyżywić całą ludzkość i zatrzymać zmiany klimatu?

W ciągu miesiąca sierpnia r. 1842 panowały nader wielkie upały nie tylko u nas [Kraków] ale i w innych krajach …Wskutek tych wody w rzekach niezwykło opadły, a niektóre nawet wyschnęły.

Dzięki takim zapiskom możemy się przekonać, że meteorologiczne zjawiska ekstremalne, takie jak: upały, susze, trąby powietrze, powodzie nie są w Polsce niczym nowym. A to, że groźne zjawiska meteorologiczne zdarzały się w przeszłości tak jak zdarzają się obecnie, nie oznacza, że klimat się nie zmienia. Współczesne ocieplenie jest niezaprzeczalne. Potwierdzają to wyniki pomiarów temperatury powietrza w wielu miejscach na świecie (Ryciny poniżej).

Ryc. Średnie roczne anomalie globalnej temperatury powietrza na wysokości dwóch metrów. Szacowana zmiana od okresu przedindustrialnego (oś po lewej) i względem lat 1991-2020 (oś po prawej stronie) według różnych zestawów danych: ERA5 (ECMWF, C3S); GISTEMPv4 (NASA); HadCRUT5 (Met Office Hadley Centre); NOAAGlobalTempv5 (NOAA), JRA-55 (JMA); i Berkeley Earth. Źródło: Copernicus Climate Change Service/ECMWF.

Źródło: D. Matuszko https://bit.ly/3BQC5Lb

Występowanie meteorologicznych zjawisk ekstremalnych w Polsce jest naturalną cechą klimatu na obszarze naszego kraju. Położenie Polski w strefie klimatu umiarkowanego, o cechach przejściowych powoduje, że duży wpływ na pogodę ma cyrkulacja atmosferyczna, która determinuje dużą zmienność warunków atmosferycznych w poszczególnych dniach, miesiącach, sezonach i z roku na rok.

Meteorologiczne zjawiska ekstremalne często są uznawane za skutek zmian klimatu. Z powodu braku wieloletnich, porównywalnych serii danych, trudno stwierdzić ilościowo czy takich zdarzeń jest faktycznie więcej, czy jest to efekt większego rozgłosu medialnego groźnych zjawisk atmosferycznych.Obecnie można dużo łatwiej przekazywać informacje o pojawieniu się groźnych zjawisk, niż było to dawniej. Fakt wystąpienia gwałtownej burzy, podtopienia, skutków silnego wiatru natychmiast trafia do mediów, co ułatwiają posiadane przez prawie wszystkich telefony komórkowe. Zdjęcia i informacje o wystąpieniu groźnych zjawisk pogodowych, bezpośrednie relacje z ich przebiegu natychmiast pojawiają się w telewizji lub w Internecie.

Zobacz również:  Dlaczego Arktyka ociepla się szybciej niż reszta świata?

Obiektywne, długoletnie informacje o warunkach atmosferycznych pochodzą z pomiarów i obserwacji na stacjach meteorologicznych. W Polsce regularna sieć stacji meteorologicznych działa od ponad 100 lat (https://imgw.pl/instytut/historia), ale jest ona stosunkowo rzadka, stacje zlokalizowane są głównie w miastach lub w ich otoczeniu, a zjawiska ekstremalne rzadko występują dokładnie na stacji meteorologicznej. Wyniki badań na temat występowania burz i gradów w Polsce pokazują, że na stacjach położonych na północny zachód od linii łączącej Śnieżkę i Suwałki następuje spadek liczby dni z burzą. Na pozostałych stacjach przeważają tendencje dodatnie. Dane od lat 60. XX wieku z dwóch krakowskich stacji meteorologicznych nie wykazują wyraźnych tendencji (rycina).

Źródło https://bit.ly/3h1tF9V

Podsumowanie:

Wraz ze wzrostem temperatury na świecie następują zmiany cyrkulacji w systemie ocean-atmosfera, które powodują nasilenie zjawisk ekstremalnych. Polska, ze względu na swoje położenie geograficzne, przejściowość klimatu, a także zróżnicowanie ukształtowania powierzchni, jest szczególnie narażona na występowanie groźnych zdarzeń pogodowych. Niektóre z nich, jak na przykład intensywne opady deszczu, są bezpośrednią przyczyną powodzi, które w Europie Środkowej powszechnie uważane są za najbardziej niszczycielski żywioł naturalny. Inne zjawiska (np. susze, silny wiatr, trąby powietrzne, fale upałów) choć występują sporadycznie lub sezonowo, na ogół przynoszą mniejsze straty, ale są również bardzo dotkliwe dla ludzi i gospodarki.

3
FacebookTwitterPinterestEmail
Dorota Matuszko

prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego – klimatolog, geograf, popularyzatorka wiedzy, autorka ponad stu publikacji naukowych, głównie z zakresu współczesnych zmian klimatu i klimatu miejskiego, oraz m.in. książki o chmurach i pogodzie.

poprzedni
Dąb Dunin w finale konkursu Europejskie Drzewo Roku. Do 28 lutego można jeszcze głosować!
następny
Trzy szkoły wyższe utworzyły Międzyuczelnianą Akademię Klimatu

Może Cię Zainteresować

Oszczędzamy wodę w sezonie jesiennym

Podczas urlopu dbaj o środowisko

Kranówka czy butelkowana – jaką wodę wybierasz?

Sztuczna inteligencja mocno wpływa na ekologiczny ślad wodny i zużycie...

Bezpieczeństwo energetyczne – fakty NIE mity

Czy w szaleństwie zakupowym jest miejsce na ekonomię cyrkularną?

Ostatnio dodane

  • Zwierzęce Oddziały Ratunkowe

    19 czerwca 2025
  • Renaturalizacja – słowo klucz dla polskich rzek

    12 czerwca 2025
  • Światowy Dzień Środowiska 2025: Natura nie marnuje swoich zasobów—zróbmy to samo z plastikiem!

    9 czerwca 2025
  • Eco Studio ELECTRO – SYSTEM w Płońsku

    9 czerwca 2025
  • Nagroda dla Gliwic

    9 czerwca 2025

Jesteśmy na:

Facebook Twitter Instagram Linkedin

O nas

EkoGuru to ambitna, niezależna inicjatywa mająca na celu wywarcie realnego wpływu na poprawę jakości środowiska naturalnego w Polsce, a pośrednio także na całej naszej planecie. Ten cel chcemy osiągnąć nie tylko poprzez rzetelną edukację, ale przede wszystkim dzięki skutecznemu motywowaniu wszystkich czytelników naszego portalu do praktycznego działania. Wychodzimy z założenia, że sama wiedza niewiele znaczy, jeżeli nie przekłada się na odpowiednie decyzje w życiu codziennym.

Popularne

  • 1

    Zamiast stawiać pasieki, ratujmy dzikie pszczoły

    20 maja 2021
  • 2

    „Betonoza” i „ogrodoza”, czyli kilka słów o klimacie miasta

    11 czerwca 2021
  • 3

    Drony zasieją drzewa

    3 lipca 2021
  • 4

    Ekolodzy przeciw budowie w Kaszubskim Parku Krajobrazowym

    22 listopada 2021

Śledź nas na Facebooku

Śledź nas na Facebooku

@2020 - All Right Reserved. EkoGuru.pl

EkoGuru – portal ekologiczny
  • O nas
  • Portal
    • Aktualności Świat
    • Aktualności Polska
  • Wyzwania
    • Zmiany Klimatu
    • Smog
    • Susza
    • Marnotrawstwo Żywności
    • Odpady
  • Rozwiazania
    • Fotowoltaika
    • Pompy Ciepła
    • Termomodernizacja
    • Audyt Energetyczny
    • Biogazownie
    • Kolektory słoneczne
    • Przydomowe Stacje Ładowania
    • Promienniki podczerwieni
    • Wykorzystanie wody deszczowej
    • Przydomowe elektrownie wiatrowe
    • Odzysk wody szarej
  • Baza Wiedzy
    • Wiedza Ogólna
    • Wiedza Praktyczna
    • Prawo
    • Ekopedia
  • Technologie
  • Kontakt
EkoGuru – portal ekologiczny
  • O nas
  • Portal
    • Aktualności Świat
    • Aktualności Polska
  • Wyzwania
    • Zmiany Klimatu
    • Smog
    • Susza
    • Marnotrawstwo Żywności
    • Odpady
  • Rozwiazania
    • Fotowoltaika
    • Pompy Ciepła
    • Termomodernizacja
    • Audyt Energetyczny
    • Biogazownie
    • Kolektory słoneczne
    • Przydomowe Stacje Ładowania
    • Promienniki podczerwieni
    • Wykorzystanie wody deszczowej
    • Przydomowe elektrownie wiatrowe
    • Odzysk wody szarej
  • Baza Wiedzy
    • Wiedza Ogólna
    • Wiedza Praktyczna
    • Prawo
    • Ekopedia
  • Technologie
  • Kontakt
@2020 - All Right Reserved. EkoGuru.pl

Przeczytaj Równieżx

Miasto Gąbka – czy warto mieć...

Gotowanie z pokrywką

Gdzie wyrzucać chusteczki i ręczniki papierowe?