Z pewnością każdemu obiły się o uszy hasła „kompostowanie” czy „bioodpady”. Z nimi wiąże się przetwarzanie i segregacja odpadów. Wielu producentów chwali się hasłami o stuprocentowym rozkładzie swoich produktów, jednak mało kto wie w jakich warunkach i w jaki sposób ten rozkład jest możliwy. Te które są biodegradowalne, można przetworzyć jedynie w ściśle określonych warunkach, zatem nie nadają się one ani do odpadów bio, ani do domowych kompostowników. Natomiast odpady kompostowalne (z odpowiednim certyfikatem OK Compost Home), których nie można wrzucić do pojemników na bioodpady, ponieważ tam trafiać mogą jedynie resztki jedzenia czy odpady naturalne takie jak trawa, liście czy gałęzie, już mogą zostać wrzucone do kompostownika. Możemy go mieć nie tylko w przydomowym ogrodzie, ale także na balkonie czy tarasie w mieszkaniu.
Czym jest kompostowanie?
Proces kompostowania to rozkład odpadów z udziałem tlenu oraz mikroorganizmów w wyniku którego powstaje odżywczy kompost. Jest to metoda przetwarzania odpadów organicznych dzięki której wiele odpadów, które trafiłyby do kosza na śmieci mogą rozłożyć się i wytworzyć cenny dla naszych roślin kompost. Aby proces ten był jak najbardziej efektywny niezbędnych do spełnienia jest kilka warunków. Do kompostownika musi dostawać się tlen, bez niego rozpocznie się proces gnicia i nasz wysiłek oraz dobre chęci pójdą na marne. Dlatego też przy wyborze domowego kompostownika musimy zwrócić uwagę na to, czy ma on otwory oraz już w trakcie użytkowania go co jakiś czas mieszać zawartość. Kolejnym niezbędnym elementem jest wilgotność utrzymana na odpowiednim poziomie, ponieważ ani zbyt sucha, ani zbyt mokra gleba nie służą całemu procesowi. Warto też zwrócić uwagę na zawartość cennych przy tym procesie składników takich jak węgiel i azot – dostarczyć je można poprzez trociny, gałęzie czy liście (węgiel) oraz odpadki z warzyw i owoców (azot).
Rodzaje kompostowników
Najbardziej powszechne są kompostowniki w ogrodach przy domu oraz w ogródkach działkowych, ze względu na ich dużą wartość w zakresie pielęgnacji roślin i prac ogrodniczych. Taki kompostownik można zrobić samemu z palet drewnianych czy też cegieł lub kupić gotowy pojemnik na kompost wykonany z plastiku lub siatki. Kompostowniki mogą być otwarte lub zamknięte, przy ich usytuowaniu w ogrodzie należy wziąć pod uwagę co będzie dla nas najwygodniejsze oraz kwestię zapachową – najlepiej umieścić go dalej od okien, drzwi czy płotu sąsiada. Na dno kompostownika należy wyłożyć warstwę drenażową np. z suchych gałęzi, a na nią ziemię lub torf, które wchłaniają substancje odżywcze. Na tak przygotowany grunt możemy wysypywać odpady organiczne od czasu do czasu podsypując je resztkami ziemi.
Coraz większą popularnością cieszą się kompostowniki, które sprawdzą się na balkonie, tarasie, a nawet w kuchni w mieszkaniu. Odpady można kompostować przy pomocy dżdżownic (wermikompostowanie) czy też za pomocą bakterii probiotycznych w płynie (kompostownik bokashi). Pojemniki na kompost dostępne na rynku mają wiele kształtów, kolorów, mają coraz ładniejszy i oryginalniejszy design, zatem mogą mieć nie tylko funkcję praktyczną, ale także dekoracyjną.
Odpady organiczne i kompostowalne
Odpady które mogą trafić do domowych kompostowników to resztki żywności takie jak obierki warzyw i owoców, nadpsute warzywa i owoce, które nie nadają się już do spożycia, ale nie są bardzo spleśniałe czy zgnite. Mogą trafić tam także skorupki jaj, fusy z kawy i herbaty, resztki chleba i jedzenia bez produktów pochodzenia zwierzęcego (mięso i nabiał) oraz wszelkie odpady pochodzenia naturalnego (trawa, liście, gałęzie, kora drzew) i niekolorowy, niebielony papier, np. stare gazety czy tektura. Kompostować w domowych warunkach można także jednorazowe sztućce i naczynia wykonane z czystego papieru, drewna czy otrębów. Do domowego kompostownika mogą trafić także, jak zostało wspomniane na początku, produkty w stu procentach kompostowalne z odpowiednim certyfikatem, który gwarantuje rozkład danego odpadu w warunkach, jakie daje nam domowy kompostownik. Do takich produktów zaliczyć można m.in. papier do pieczenia, papierowe torebki na kanapki czy papilotki do muf finek, gąbki do naczyń oraz worki na śmieci. Jest także możliwość kompostowania w domu środków higieny osobistej takich jak podpaski czy tampony wykonane z czystej bawełny, bez jakichkolwiek dodatków. Należy pamiętać, by odpady trafiające do domowego pojemnika na bioodpady miały gwarancję całkowitego rozkładu oraz nie zawierały PLA, który rozkłada się tylko w warunkach kompostowalni przemysłowych (organiczne pieluszki jednorazowe czy biodegradowalne naczynia jednorazowe i reklamówki)
Dlaczego warto kompostować
Zalet kompostowania jest bardzo dużo. Podstawową i największą korzyścią jest to, że mamy pewność, że nasze odpady zostaną spożytkowane i wykorzystane w najlepszy możliwy sposób. Znaczna część produkowanych w domu odpadów to odpady organiczne, więc warto dać im „drugie życie” wykorzystując je do wytworzenia kompostu i nawozu dla roślin. Owszem, korzystając z kosza na bioodpady, także przykładamy się do ich wykorzystania, jednak wyrzucając resztki jedzenia do odpadów zmieszanych pozwalamy na to, by trafiły do spalarni lub na wysypisko, gdzie podczas rozkładu mogą powodować zanieczyszczenie atmosfery. Często zdarza się, że pojemniki na bioodpady znikają na okres jesienno-zimowy, a więc wszystkie organiczne resztki muszą trafić do odpadów zmieszanych. Decyzja o kompostowaniu pozwala na redukcję odpadów oraz wykorzystywanie ich przez cały rok. Kolejnym plusem jest możliwość wrzucenia do kompostownika odpadów kompostowalnych, które normalnie trafiłyby do odpadów zmieszanych. Widząc na własne oczy ile odpadów wyrzucamy, łatwiej jest podjąć decyzję o ograniczeniu produkcji wszelkiego rodzaju śmieci i szukaniu na to skutecznych sposobów.
Kompostowanie często nazywane jest jednym z najważniejszych części ekologicznego życia. Rozpoczęcie przygody z kompostowaniem z pewnością wymaga chęci do nauki i próbowania czegoś nowego. Aby wpaść w wir kompostowania i stać się wielkim fanem tej gałęzi ekologicznego życia trzeba się do tego odpowiednio przygotować, przekonać oraz zaczerpnąć niezbędnej wiedzy, aby nie zniechęcić się niepowodzeniami, a gdy już do nich dojdzie umieć sobie z nimi poradzić. Możemy znaleźć książki oraz poradniki, które krok po kroku poprowadzą nas przez proces kompostowania. Domowy kompostownik z początku może zajmować trochę czasu, jednak jak we wszystkim – praktyka czyni mistrza. Z czasem nie będzie nam to zajmowało więcej czasu niż wyjście do śmietnika oraz będzie dawało radość i satysfakcję.
