Utworzona jeszcze w latach XX ubiegłego wieku Zakłady Chemiczne „Tarnowskie Góry” działały do połowy 1995 roku. Przez wszystkie te lata prowadzono tam produkcję związaną z hutnictwem, przemysłem papierniczym, a w ostatnich latach przed likwidacją chemicznym. Jednak ten ostatni okres, to czas, kiedy zakład znalazł się na niechlubnej liście największych trucicieli tzw. lista 80. Stąd też decyzja o zamknięciu zakładu. Jednak po firmie pozostały jak się wówczas szacowało około 1,5 mln m³ odpadów, składowanych bez żadnych zabezpieczeń bezpośrednio na gruncie. Dodatkowo odpady płynne wylewane były przez wiele lat do nieuszczelnionych osadników ziemnych. W efekcie doszło do skażenia wód podziemnych i powierzchniowych. Po wprowadzeniu w 1991 monitoringu stwierdzono w tych miejscach nawet kilkusetkrotne przekroczenie dopuszczalnych stężeń silnie trujących rozpuszczalnych związków baru oraz szkodliwych związków boru, cynku, miedzi, kadmu, ołowiu, strontu, niklu, arsenu i mangan.
Wszystko to sprawiło iż już w latach 90 tych rozpoczęto modernizacji przyzakładowej oczyszczalni ścieków, przygotowaniu terenu pod przyszłe składowisko odpadów niebezpiecznych oraz ujęciu w kolektor części wód rzeki Stoły. Potem prowadzono kolejne inwestycje. Szacuje się, że na likwidację tej „bomby ekologicznej” wydano około 230 mln złotych z czego 70 mln stanowiła dotacja z WFOŚiGW w Katowicach. Między innymi dzięki tym środkom udało się unieszkodliwić ponad 1.046 tys. m3 odpadów niebezpiecznych.
Z kolei w lipcu tego roku Wojewódzki Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach podpisał umowę na dofinansowanie pierwszego etapu prac zmierzających do uprzątnięcia wielkoobszarowego terenu zdegradowanego po byłych Zakładach Chemicznych w Tarnowskich Górach. Dofinansowanie obejmie wykonanie kompleksowej oceny stanu środowiska na terenie po byłych Zakładach Chemicznych, na którą składają się badania właściwości odpadów, zanieczyszczenia powierzchni ziemi, powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych oraz przygotowanie mapy wskazującej położenie wielkoobszarowego terenu zdegradowanego względem zlewni jednolitych wód podziemnych. Na tej podstawie sporządzony zostanie projekt planu poprawy stanu środowiska zgodnie z przepisami ustawy o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych z 2023 r. Pierwszy etap ma zostać zrealizowany już w 2025 r.
Źródło: WFOŚiGW Katowice