Przedstawiciele pięciu nadodrzańskich województw: Dolnośląskiego, Lubuskiego, Opolskiego, Śląskiego oraz Zachodniopomorskiego podpisali w kwietniu w Cigacicach w gminie Sulechów „Memorandum o porozumieniu ws. ochrony i odbudowy ekosystemu rzeki Odry”.
Dokument określa zasady i warunki wspólnych działań dotyczących ochrony tej rzeki i pomocy w odbudowie ekosystemu Odry po zeszłorocznej katastrofie ekologicznej, a także rozwiązań, które mają pomóc zapobiec w przyszłości podobnym zagrożeniom.
Trzy zespoły
Nie są to pierwsze takie działania, bowiem marszałkowie czterech nadodrzańskich regionów we wrześniu 2022 r. podpisali porozumienie o współpracy na rzecz rzetelnej diagnozy tego, co wydarzyło się w Odrze i na rzecz rewitalizacji całego ekosystemu Odry. Teraz dzięki powołaniu wspólnego, ponadregionalnego zespołu, badania obejmą praktycznie całą Odrę, a nie tylko jej fragmenty przebiegające przez konkretne województwa. Prowadzone są one w trzech grupach badawczych. Zadaniem pierwszej grupy jest wykonanie rzetelnej diagnozy całego ekosystemu i przygotowanie monitoringu, drugi zespół pracuje nad przygotowaniem strategii rewitalizacji i odbudowy tego, co zostało w tej strasznej katastrofie zniszczone. Trzeci zespół czuwa nad stroną administracyjną i finansową.
„Przyszedł czas na przeprowadzenie badań, ponieważ dotychczas nie otrzymaliśmy odpowiedzi z Wód Polskich, z Ministerstwa Klimatu, na temat tego, jakie są prowadzone badania, jak wygląda monitoring rzeki. Jest zatem propozycja tego zespołu, że to on wykona badania w uczelniach i zostanie sporządzony raport. Na jego podstawie przygotujemy plan rewitalizacji, naprawy sytemu rzeki” – wyjaśniła marszałek województwa lubuskiego Elżbieta Anna Polak.
Poza samorządami od początku w działania zaangażowane są uczelnie wszystkich pięciu województw.
„Wbrew pozorom rzeki i naukowcy mają ze sobą wiele wspólnego, a mianowicie nie znamy granic i nie zajmujemy się polityką” – oświadczył kierujący zespołem eksperckim dr hab. Krzysztof Lejcuś z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Program na dekadę
Dr Krzysztof Lejcuś przekazał, że powstał ramowy program, zakładający długi, bo aż 10-letni program odbudowy ekosystemu i jego monitoringu, podzielony na kilka części, z których najważniejsze to: sprawdzenie, w jakim stanie znajduje się aktualnie Odra po tym, co się wydarzyło w zeszłym roku; zaplanowanie działań naprawczych i takich działań, które przygotowałyby nas do skutecznego działania, gdyby podobna sytuacja znów się wydarzyła. Badania obejmą między innymi analizę wody, osadów i fauny, czy ocenę wpływu człowieka na środowisko w tym rejonie. Na tej podstawie zostanie przeprowadzona kompleksowa analiza i wypracowane rekomendacje działań, wprowadzenie których poprawi jakość środowiska wodnego na Odrze. Istotne jest w tej sprawie także podniesienie świadomości mieszkańców na temat wartości rzek dla całego środowiska, a także możliwych zagrożeń.
W projekcie wezmą udział uczelnie ze wszystkich pięciu nadodrzańskich województw. Koordynować ich działania będzie Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu.
Badania potrwają do końca marca 2024. Ich owocem będzie raport o aktualnym stanie środowiska wodnego na Odrze, na podstawie którego opracowana zostanie strategia ochrony i określone konieczne działania mające na celu poprawę środowiska na tym obszarze.
Źródło: Dolnośląski.pl, PAP, lubuskie.pl
