Postępujące coraz szybciej zmiany klimatyczne wymagają natychmiastowych działań związanych nie tylko bezpośrednio z ochroną środowiska i zmniejszenia wydzielania CO2 do atmosfery, ale także zmiany naszych przyzwyczajeń żywieniowych. Potrzeby te wyjątkowo mocno wybrzmiały w ramach IV Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego TOGETAIR 2023, podczas którego premierę miała wyjątkowa inicjatywa – raport „Talerz przyszłości”, opracowany przez ekspertów think tanku Żywność dla Przyszłości – Interdyscyplinarne Centrum Analiz i Współpracy, którego powstanie zainicjowała grupa spółek Danone.
Interdyscyplinarne Centrum Analiz i Współpracy Żywność dla Przyszłości to pionierska platforma badawczo-ekspercka, która łączy obszar zdrowia i odpowiedniego żywienia z troską o środowisko i zapewnieniem bezpieczeństwa żywnościowego, bo dobrostan ludzi i planety stanowią wspólny ekosystem, w którym jeden element nie może funkcjonować bez drugiego. Centrum tworzą eksperci naukowi związani z żywnością, środowiskiem naturalnym, ekologią i trendami.
W raporcie eksperci pokazują wpływ obecnych wyborów konsumenckich na zdrowie ludzi i kondycję planety, rekomendują kierunki zmian i nakreślają trendy jedzenia przyszłości. Raport przedstawia wyniki badań, które obrazują “talerz” współczesnych Polaków, są także przewodnikiem po motywacjach stojących za wyborami konsumenckimi i źródłem wiedzy o czynnikach, które mogą zmienić naszą dotychczasową dietę.
Rekomendowana zgodnie przez ekspertów dieta planetarna jest dietą fleksitariańską. Zakłada zmniejszenie o połowę spożycia czerwonego mięsa i cukru oraz podwojenie spożycia owoców, warzyw i nasion roślin strączkowych. Spożywane produkty powinny pochodzi z upraw lokalnych i sezonowych. Zastosowanie tej diety może zapobiec nawet 11,6 miliona przedwczesnych zgonów na świecie, gdyż zmniejsza ryzyko chorób, m.in. dietozależnych, przynosząc jednocześnie korzyści dla planety.
Biorąc jednak pod uwagę, że konsumenci nie zawsze zdają sobie sprawę z wpływu ich wyborów na stan planety – (jak wynika z raportu „Talerz przyszłości” w przekonaniu większości produkcja żywności ma pozytywny lub neutralny wpływ na środowisko i podobnie jest z konsekwencjami stosowanej diety – tylko 32% badanych wskazuje, że jest ona raczej lub bardzo (tylko 6%!) szkodliwa, 24% respondentów uważa, że jest obojętna, 17% wybrało odpowiedź „trudno powiedzieć”, a 26% uważa, że produkcja ta ma korzystny lub zdecydowanie korzystny wpływ na środowisko) bardzo potrzebne są wiarygodne i zrozumiałe narracje wokół przyszłości żywności, działania edukacyjne, które pomogą uświadomić im, że proces produkcji żywności wpływa nie tylko na zdrowie, ale także na kondycję i przyszłość planety. Te trzy elementy stanowią sieć naczyń połączonych. Nie da się powstrzymać kryzysu klimatycznego bez istotnych zmian zarówno w dotychczasowych praktykach rolnych jak i w wyborach żywieniowych, za którymi kryje się konkretny wpływ.