Góra Stołowa to nazwa nowego rezerwatu przyrody w Nadleśnictwie Olkusz w Małopolsce. Patronem rezerwatu obrano Ryszarda Malika, przyrodnika, zmarłego w młodym wieku pracownika nadleśnictwa, cenionego za wyjątkowe zaangażowanie w ochronę jurajskiej przyrody.
Lasy porastające Górę Stołową pod Jaroszowcem w gminie Klucze należą do wyjątkowo atrakcyjnych przyrodniczo, co zauważono już dekady temu. Idea utworzenia na ich terenie rezerwatu pojawiła się pod koniec lat 70. ub. wieku. Pomysł taki wysunął wówczas Stefan Michalik z Polskiej Akademii Nauk. Natomiast pierwsza dokumentacja projektowa rezerwatu powstała w 1987 roku pod kierunkiem prof. Stanisława Wiki z Uniwersytetu Śląskiego. Jak zapewniają leśnicy z Olkusza, mimo, że do 2021 roku obszar ten nie był chroniony w sensie formalnym, to i tak podczas prowadzenia gospodarki leśnej traktowano go w sposób wyjątkowy, często ograniczając lub nawet zaniechując ingerencji w drzewostan. To pozwoliło na zachowanie zbiorowisk leśnych w bardzo dobrym stanie, dzięki czemu dzisiaj możemy podziwiać szczególne walory rezerwatu.
Napotkamy tu przede wszystkim naturalne zbiorowiska lasów liściastych z dominacją buka i bogatymi stanowiskami paproci. Chroni się tu żyzną buczynę sudecką, jaworzynę z języcznikiem zwyczajnym (gatunek paproci), storczykową buczynę jurajską, a także stanowiska różnych gatunków roślin i grzybów. A jako, że rezerwat położony jest na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej, spotkamy tu również wapienne ostańce, tworzące skupiska o nazwach: Stołowa Góra, Ostra Góra i Skała pod Wieżą. Rezerwat Góra Stołowa zajmuje łącznie obszar 96,09 ha, a 109,03 ha to jego otulina.
Do rezerwatu najlepiej dojść od strony kościoła w Jaroszowcu (sanktuarium) przy ul. Leśnej. Jest to miejsce, gdzie krzyżują się lokalne i ponadlokalne szlaki turystyczne, piesze i rowerowe. Zauważymy tam również charakterystyczną tablicę mówiącą o objęciu tego terenu ochroną Obszaru Natura 2000. Rezerwat zwiedzimy oznakowanymi ścieżkami. Biało-niebieskie kwadraty poprowadzą nas trasą dawnej ścieżki edukacyjnej, którą w przyszłości olkuskie nadleśnictwo zamierza odnowić. Pamiętajmy przy tym, iż zgodnie z zasadami obowiązującymi w rezerwatach, z wyznaczonych ścieżek nie wolno schodzić.
Na terenie Nadleśnictwa Olkusz ponad 44% lasów jest objętych różnymi formami ochrony. Góra Stołowa jest czwartym rezerwatem w nadleśnictwie, z pozostałe to „Pazurek” (także położony w sąsiedztwie Jaroszowca), „Smoleń” i „Ruskie Góry”. Znajdują się tam również cztery obszary Natura 2000, wśród nich Pustynia Błędowska i dwa parki krajobrazowe: Orlich Gniazd i Dolinki Krakowskie.
Kim był Ryszard Malik, patron nowego rezerwatu? Ten zmarły przedwcześnie leśnik i przyrodnik był pracownikiem Nadleśnictwa Olkusz, związany z tą jednostką od ukończenia studiów. Pracował m.in. jako leśniczy Leśnictwa Pazurek, a od 2009 roku jako Specjalista Służby Leśnej, prowadząc sprawy ochrony przyrody, edukacji, zagospodarowania turystycznego i promocji Lasów Państwowych. W latach 2006-2007 koordynował skartowanie i opracowanie siedlisk przyrodniczych na obszarze całego nadleśnictwa. Ryszard Malik był ceniony za wyjątkowe zaangażowanie w ochronę jurajskiej przyrody. Był autorem licznych publikacji i projektów na rzecz zachowania najcenniejszych ekosystemów oraz stanowisk rzadkich i chronionych gatunków roślin. Dla wielu był wzorem leśnika, który umiejętnie łączył ochronę przyrody z gospodarką leśną.