Nowelizacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy – Prawo wodne, zakłada ważne zmiany w zakresie właściwości podmiotu odpowiedzialnego za proces zatwierdzania taryf za wodę i ścieki. Zapisy ustawy mają także wpłynąć na zmianę wysokości opłat za zużycie wody i odbiór ścieków, które szczególnie mogą dotyczyć tych, którzy wody nie oszczędzają.
Trwa proces legislacji zapisów zmieniających brzmienie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków (oraz przepisów z nią powiązanych).
Najważniejszy postulat, oczekiwany przez samorządy to zmiana organu zatwierdzającego taryfy za wodę i ścieki, którym dotychczas było Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Od wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę oraz zbiorowym odprowadzaniu ścieków i zapisów obowiązującej od 2017 roku ustawy Prawo wodne – zatwierdzanie taryf odbywało się w ramach długotrwałej, często dwuinstancyjnej procedury, zakończonej decyzją administracyjną.
Zmiany ustawy dotyczą przede wszystkim przywrócenia lokalnym włodarzom funkcji zatwierdzania taryf w drodze uchwały rady gminy, za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Powyższe ma następować po rozpoznaniu danych w zakresie: dotychczasowych ilości wody dostarczanej do nieruchomości, z podziałem na grupy odbiorców, a także danych dotyczących średniego zużycia wody przez osobę w gospodarstwie domowym. Taka szczegółowość danych (w tym ustalenie liczby osób zamieszkałych w poszczególnych mieszkalnych) wydaje się pracochłonna, niemniej bardziej realna do ustalenia na szczeblu lokalnym.
Ostatecznie skróceniu ma też ulec czas zatwierdzania taryf przez radę gminy – poprzez narzucenie w projekcie ustawy terminów wymaganych na szereg czynności związanych z tą procedurą, w tym terminy na: złożenie przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne wniosku o ustalenie taryf i czas na wniesienie za wezwaniem ewentualnych uwag przez wnioskodawcę, przekazanie wniosku do uzgodnienia przez organ regulacyjny a nawet maksymalny czas trwania na jego uzyskanie.
Zmianą najważniejsza dla odbiorców wody są nowe stawki opłat za pobór wody. Zmieniane przepisy związane są z ustaleniem progów ilościowych wody dostarczanej w taryfie niższej cenowo oraz wysokości kolejnych progów cen, w zależności od ilości zużywanej wody. Zabieg ten ma na celu przede wszystkim możliwość dostęp do wody każdemu, bez względu na posiadany status majątkowy – zapewniając dostęp w minimalnych cenach wody w ilości niezbędnej do zaspokojenia podstawowych potrzeb związanych z celami bytowo-gospodarczymi. Z drugiej strony zwiększenie cen za wodę, dostarczanych ponad ten minimalny próg ilościowy – ma skłaniać odbiorców do jej oszczędnego traktowania.
Rozwiązanie takie wydaje się rozsądne, bo obecnie cena za każdy 1 litr wody wodociągowej średnio wynosi nieco poniżej 1 grosz, co nie jest kosztem, który skłania odbiorców wody do jej oszczędnego używania.
Obecny trwa etap konsultacji publicznych i opiniowanie nowego brzmienia zmienianej ustawy, w ramach których do 3 marca możliwe jest zgłaszanie uwag. Po tym etapie konieczna będzie analiza i odniesienie się do zgłoszonych zastrzeżeń, następnie ustalenie i zatwierdzenie ostatecznej formy zmian w ustawie – nim zostanie ona skierowana do Rady Ministrów i Sejmu.
Zmiany cen wody możemy zatem się spodziewać nie tak bardzo szybko. Po ogłoszeniu ostatecznego brzmienia ustawy (które prognozowano na I kwartał) – w ciągu miesiąca będzie ona obowiązywać. Przy założeniu, że obsługujące nas przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nawet od razu przystąpi do przygotowania wniosku o ustalenie nowej taryfy za wodę i ścieki (bo akurat zbiega się to z okresem obowiązywania dotychczasowej taryfy), a sam proces procedury jej uzyskiwania wymaga około 4 miesiące – to potrzeba blisko pół roku aby wdrożyć w życie nowe taryfy opłat za wodę i ścieki. Przy czym pamiętajmy, że wiele przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych swoje taryfy wcześniej ustalało na okres 3 lat i prawdopodobnie wykorzysta ten okres obowiązywania, aby odpowiednio zebrać materiał do przygotowania nowego wniosku, opartego o nowy zakres danych – na podstawie których będzie możliwe ustalenie nowych stawek i progów ilości dostarczanej wody dla mieszkańców.
Do zmiany cen już dziś warto przygotować się – weryfikując miesięczne ilości używanej we własnym gospodarstwie domowym wody i poszukania sposobów, które zmniejszą ilość pobieranej przez nas wody, aby zapowiadana zmiana taryf za wodę i ścieki – nie była tak bolesna.
