Gmina Jelsa na wyspie Hvar w Chorwacji została określona przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Ciemnego Nieba (IDA) jako pierwsza Międzynarodowa Społeczność Ciemnego Nieba (IDSC) w Chorwacji i jednocześnie w całej Europie Południowej. Ta nominacja spowodowała, że Jelsa została uznana za 37 międzynarodową społeczność ciemnego nieba, która cechuje się wyjątkowym zaangażowaniem w ochronę ciemnego nieba przed zanieczyszczeniem światłem.
Zadaniem IDA jest zachęcenie społeczności, parków i obszarów chronionych na całym świecie do ochrony ciemnych miejsc poprzez skuteczną politykę oświetleniową, ekologiczne oświetlenie zewnętrzne i edukację publiczną. Jelsa jest kolejnym miejscem, które wykazało silne poparcie społeczności dla ciemnego nieba i stara się chronić noc przed zanieczyszczeniem światłem.
,,Gmina Jelsa wyznacza wysoki standard dla innych gmin w tym kraju i regionie świata. Cieszymy się, że Jelsa została uznana za wybitnego lidera, który udowadnia, że właściwe korzystanie z oświetlenia może przynieść korzyści zarówno ludziom, jak i środowisku nocnemu w naszych społecznościach i poza nimi” – informuje Ashley Wilson, dyrektor ds. ochrony przyrody IDA.
Gmina Jelsa mieści się w środku wyspy Hvar, w jej skład wchodzi 12 osiedli, a jej obszar wynosi 121,2 km2. Na terenie Jelsy funkcjonuje wiele małych firm i gmina stanowi ważny ośrodek turystyczny na wyspie.
Inicjatorem wyznaczenia Jelsy jako pierwszej Chorwackiej Międzynarodowej Społeczności Ciemnego Nieba była dyrektorka Urzędu Turystyki w Jelsie, Marija Marjan. Za projekt i działania związane z IDSC w Jelsie odpowiadała Chorwacka Unia Astronomiczna, a kierownikiem projektu był jej sekretarz generalny Dorian Božičević.
Przez ostatnie dwa lata władze miasta Jelsa wymieniły 82% nieosłoniętego oświetlenia publicznego na całkowicie osłonięte oświetlenie o temperaturze barwowej 3000K, zgodnie z wymaganiami IDA. Dodatkowo Chorwacka Unia Astronomiczna podjęła szereg działań, których celem było podniesienie świadomości i zaangażowanie społeczeństwa w ruch ciemnego nieba, do których zalicza się publiczne obserwacje teleskopowe, wykłady na temat astronomii i zanieczyszczenia światłem oraz zajęcia edukacyjne dla dzieci. Chorwacka Unia Astronomiczna także wspierała lokalne działania naukowe na rzecz ochrony ciemnego nieba, takie jak założenie stałego punktu obserwacji meteorów w ramach Globalnej Sieci Meteorów, co przyczyniło się do odkrycia nowego strumienia meteorów.
,,Jako dyrektor Urzędu Turystycznego w Jelsie bardzo się cieszę, że Jelsa otrzymała tytuł Międzynarodowej Społeczności Ciemnego Nieba i mam nadzieję, że dzięki temu będziemy o krok dalej na drodze do uczynienia z Jelsy ośrodka astro-turystycznego i stworzenia marki Jelsy jako miejsca przyjaznego ciemnemu niebu” – podkreśla Marija Marjan.
,,Jestem matką czwórki dzieci i mieszkamy w miejscowości Jelsa na wyspie Hvar. Wszyscy bardzo się cieszymy, że w ubiegłym roku Chorwacka Unia Astronomiczna przeprowadziła publiczne obserwacje przez teleskop i zajęcia edukacyjne z astronomii dla dzieci. Ja i moja rodzina w pełni popieramy wysiłki Jelsy na rzecz ochrony jej pięknego, naturalnego, gwiaździstego nieba” – dodaje Melanie Lučić, mieszkanka Jelsy.
Międzynarodowa Społeczność Ciemnego Nieba w Jelsie ma w planach rozszerzyć doświadczenia wyniesione z dobrych praktyk oświetleniowych na okoliczne samorządy lokalne na wyspie Hvar, aby pewnego dnia powstała Wyspa Ciemnego Nieba. Planowane są także prace nad wnioskiem o utworzenie Międzynarodowego Parku Ciemnego Nieba dla wioski Humac, budowa centrum astronomicznego z obserwatorium we wsi Poljica oraz współpraca z hotelami, obozami i prywatnymi właścicielami mieszkań i pokoi w zakresie organizowania dla swoich gości zajęć związanych z ciemnym niebem i astronomią.
Źródło: https://www.darksky.org