Według Europejskiej Rady Energii Odnawialnej (EREC) w sektorze OZE zatrudnionych jest obecnie ponad 450 tys. osób. Szacuje się, że do 2030 r. liczba miejsc pracy wzrośnie do 8 mln, z czego 6,9 mln ludzi zajmie się produkcją zielonej energii, a 1,1 mln znajdzie zatrudnienie w przedsiębiorstwach wdrażających technologie i urządzenia oszczędzające energię.
Zmiany w szkołach
Od kilku lat w polskich szkołach powstaje coraz więcej kierunków kształcenia. Tworzone są specjalistyczne profile klas, w których dominują konkretne przedmioty nauczania. Jednym z trendów jest tworzenie kierunków kształcenia w zawodach związanych z ochroną środowiska oraz Odnawialnymi Źródłami Energii. Stąd potrzeba kształcenia w tych kierunkach w szkołach zawodowych, co pozwoli w przyszłości na uzyskanie kwalifikacji przez absolwentów i znacznie zwiększy ich szansę zatrudnienia na rynku pracy. Dlatego też w 2013 roku opracowano program nauczania z zakresu odnawialnych źródeł energii w szkołach średnich. Szkoły, które otworzyły edukację w tym kierunku kształcą przede wszystkim Techników Urządzeń i Systemów Energetyki Odnawialnej. Reklamują go jako szerokoprofilowy zawód, umożliwiający specjalizację z energetyki wodnej, wiatrowej, geotermalnej oraz wodorowej. Wydaje się to być kierunek z przyszłością, ponieważ w Polsce i innych krajach realizowanych jest coraz więcej inwestycji budowlanych, które wykorzystują panele słoneczne, pompy ciepła i inne urządzenia energetyki odnawialnej.
Zawód technika OZE cieszy się też coraz większą popularnością wśród młodzieży. Odnawialne źródła energii są przyszłością energetyki nie tylko w Polsce, ale i na świecie, dlatego poszukiwani są profesjonaliści, którzy będą w stanie zaspokoić potrzeby wciąż rosnącego rynku. Aby odpowiednio przygotować się do wykonywania tego zawodu, niezbędne jest zarówno zdobycie podstaw teoretycznych, jak i umiejętności praktycznych. Absolwent musi umieć organizować i wykonywać montaż oraz kontrolę pracy urządzeń, naprawiać systemy do pozyskiwania energii odnawialnej z wiatru, wody, słońca i ziemi, zapoznać się również z elementami budownictwa, energetyki i ekologii. Powinien także potrafić sporządzić kosztorys oraz ofertę i umowę dotyczącą urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Absolwenci mają także możliwość dalszego kształcenia na wydziałach zajmujących się energią odnawialną i inżynierią środowiska.
W praktyce
Jedną ze szkół oferujących kształcenie w tym kierunku jest Zespół Szkół Energetycznych i Usługowych w Łaziskach Górnych. Dla tej placówki, jest to znak czasów, bowiem w latach 50-tych była to szkoła branżowa kształcąca przyszłych górników. Potem została przekształcona w placówkę edukującą przyszłe kadry dla energetyki węglowej, zaś od kilku lat prowadzi między innymi klasy związane z OZE. Uczniowie kształcą się w nich jako monterzy kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę i pomp ciepła uzyskując dyplom Technika Urządzeń i Systemów Energetyki Odnawialnej.
Podobny kierunek kształcenia oferuje ZSP nr 6 w Rudzie Śląskiej gdzie powstała pracownia energetyki odnawialnej wyposażona m.in. w panel fotowoltaiczny, trzy kolektory słoneczne, w tym jeden wraz z instalacją, odwracalne ogniwo paliwowe, które wytwarza energię elektryczną z wodoru. Patronat merytoryczny nad szkołą sprawuje Politechnika Śląska w Gliwicach. Wykładowcy tej uczelni uczestniczą w zajęciach. Z kolei uczniowie mają okazję – mniej więcej raz w miesiącu – brać udział w zajęciach laboratoryjnych w tej szkole wyższej.
W województwie małopolskim taki profil kształcenia oferuje m.in. Zespół Szkół w Krzeszowicach. Ucznowie tu uczęszczający mogą edukować się m.in. w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Program nauczania obejmuje problematykę odnawialnych źródeł energii, ich zasobów, sposobów pozyskiwania, projektowania i wykorzystywania w obszarze energetyki słonecznej, wiatrowej, geotermalnej, energetyki wodnej, a także wykorzystania biomasy.
Uczniowie tej szkoły mają zajęcia w laboratorium AGH w Miękini. Jest to możliwe dzięki podpisaniu umowy o współpracy pomiędzy tą placówką, a Wydziałem Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Ekologiczne rolnictwo
Kształceniem w kierunku ekologicznego rolnictwa zajmuje się działające w Chmelniku koło Rzeszowa, Centrum Edukacji Ekologicznej Polski Wschodniej. Jest to branżowa szkoła, która umożliwia naukę na kierunku Rolnictwo ekologiczne.
Uczniowie w programie mają zajęcia teoretyczne, ale również praktyczne w obiektach prowadzonych przez Regionalne Towarzystwo Rolno-Przemysłowe „Dolinę Strugu”. Szkoła działa na dotychczasowej bazie Społecznego Gimnazjum Doliny Strugu oraz Szkoły Liderów, zmodernizowanej i powiększonej o segment z internatem.
Oprócz wiedzy dotyczącej szeroko pojętego rolnictwa ekologicznego szkoła oferuje wiedzę dotyczącą marketingu produktów rolnych, organizowania sieci sprzedaży, w tym handlu elektronicznego, przetwórstwa, a nawet pszczelarstwa. Szkoła współpracuje z Uniwersytetem Rzeszowskim.
„Umiejętności wyniesione z naszej szkoły oraz praktyczne doświadczenie zdobyte na praktykach dadzą naszym uczniom konkretny zawód oraz kwalifikacje umożliwiające prowadzenie gospodarstwa ekologicznego, często z ofertą agroturystyczną” – informuje Centrum Edukacji Ekologicznej Polski Wschodniej.
Do tej pory CEE wyszkoliło 150 absolwentów szkoły branżowej pierwszego stopnia oraz 25 drugiego stopnia.
Technik Ochrony Środowiska
Kolejną propozycją kształcenia w „zielonych profesjach” jest zawód – Technik Ochrony Środowiska. Obecnie znajduje się on w piątce zawodów, w których poszukuje się specjalistów. Taki profil kształcenia oferuje m.in. Zespół Szkół Agrotechnicznych im. Władysława Reymonta w Słupsku.
Absolwenci Technikum Ochrony Środowiska są przygotowani, aby kontynuować naukę na wielu specjalnościach tego kierunku oferowanych przez uczelnie wyższe oraz znaleźć zatrudnienie w placówkach zajmujących się ochroną środowiska m.in. w: ośrodkach badań i kontroli środowiska, oczyszczalniach ścieków i stacjach uzdatniania wody, przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji, laboratoriach monitorujących poziom zanieczyszczenia, stacjach sanitarno-epidemiologicznych, instytutach naukowo-badawczych, prywatnych zakładach specjalistycznych. Gwarancją jest fakt, że stale rozwija się infrastruktura związana z ochroną środowiska. Zakłady przemysłowe inwestują w filtry i ekologiczne produkty, budowane są oczyszczalnie ścieków, rośnie zapotrzebowanie na ekspertów od spraw wodociągów i kanalizacji, klimatyzacji, oczyszczania powietrza. Pracę dostaną też specjaliści od odkażania. Warto wspomnieć o szeroko zakrojonym poszukiwaniu źródeł alternatywnej energii. Ekologiczne bio-paliwa, energia wiatrowa, słoneczna i wodna, opał pozyskiwany z wierzby – to stale rozwijające się kierunki przemysłu, wychodzące naprzeciw wymaganiom i polityce Unii Europejskiej.
Absolwenci Technikum są dobrze przygotowani, aby kontynuować naukę na wielu specjalnościach tego kierunku oferowanych przez uczelnie wyższe. Ważne jest bowiem, by uczniowie z tymi kwalifikacjami mogli kontynuować edukację w szkołach wyższych oferujących naukę w wybranych wcześniej kierunkach.
Uczelnie wyższe
Przykładem może być Politechnika Krakowska, która od kilku lat oferuje kierunki związane z rozwojem energetyki odnawialnej. W Politechnice Śląskiej w Gliwicach studia o tym profilu oferuje m.in. Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki. Politechnika Częstochowska oferuje naukę na kierunku Odnawialne Źródła Energii. Są to studia inżynierskie 7 semestralne o profilu ogólnoakademickim, które realizowane są w systemie stacjonarnym.
„Po zakończeniu studiów absolwent kierunku posiadał będzie wiedzę w zakresie wytwarzania oraz magazynowania i wykorzystania różnych źródeł energii z uwzględnieniem aspektów klimatyczno-środowiskowych i prawnych, a także potencjalnych perspektyw rozwojowych szeroko rozumianej branży OZE. Absolwent posiądzie także wiedzę praktyczną w zakresie podstaw modelowania oraz eksploatacji systemów wykorzystujących źródła odnawialne, co umożliwią m.in. zajęcia laboratoryjne i projektowe” – możemy przeczytać na stronie uczelni.
Podobny kierunek oferuje Politechnika Wrocławska. Jak można wyczytać na stronie tej uczelni absolwenci mogą znaleźć zatrudnienie na stanowiskach inżynieryjnych w przedsiębiorstwach branży energetyki odnawialnej, pracować w działach utrzymania ruchu i działach remontowych maszyn i urządzeń energetyki odnawialnej, w zakładach wytwarzających maszyny i urządzenia energetyczne, pracować jako projektanci instalacji energetycznych wykorzystujących odnawialne źródła energii czy jako audytorzy energetyczni. Politechnika Poznańska proponuje m.in studia drugiego stopnia zakończone tytułem magistra inżyniera na kierunku Energetyka Przemysłowa i Odnawialna o specjalności Energetyka Cieplna i Odnawialna oraz Technologie Gazowe i Energetyka Odnawialna.
Wyższa Hanzeatycka Szkoła Zarządzania w Słupsku oferuje podyplomowe studia na kierunku zarządzanie i inwestycje w odnawialne źródła energii. Na ten cel uczelni udało się otrzymać dotację Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w Warszawie.
W programie tych studiów znalazła się tematyka dotyczącą turbin i elektrowni wodnych, energetyki wiatrowej, geotermii, pomp ciepła, energetyki słonecznej, energii wód i oceanów, gazu łupkowego, rozwoju energetyki jądrowej, prawa energetycznego i budowlanego oraz bezpieczeństwa. Studia adresowane są również do pracowników administracji lokalnej, zainteresowanych nowymi i odnawialnymi źródłami energii. Studenci otrzymali możliwość odbycia praktyk zawodowych w przedsiębiorstwach działających w tym sektorze.